Ο Ξενοφών Μπρουντζάκης αναλύει το θέμα των Ελλήνων λόγιων, των πρώτων Ευρωπαίων Ελλήνων, που « έπαιξαν σημαντικό ρόλο στις απαρχές της αναγέννησης και ήταν σε θέση να διαβιβάζουν στις ευρωπαϊκές αυλές και προς τους άλλους παράγοντες της ευρωπαϊκής πολιτικής, εκκλήσεις, προτάσεις και σχέδια επεμβάσεων στην ελληνική Ανατολή». Ο συγγραφέας σημειώνει «την ουσιαστική συμβολή των Ελλήνων στη διάδοση των αρχαίων ελληνικών γραμμάτων στον δυτικό κόσμο», τονίζοντας τον «σημαντικό ρόλο στα τεκταινόμενα μέσω της βαθύτατης γνώσης της αρχαίας ελληνικής και λατινικής γλώσσας» και παρουσιάζει συνοπτικά το έργο των: Μανουήλ Χρυσολωρά, Γεώργιο Γεμιστό ή Πλήθων, Βησσαρίων, Ιωάννη Αργυρόπουλο, Δημήτριο Χαλκοκονδύλη, Ιανό Λάσκαρι.