Η ΕΕ βρίσκεται ενώπιον σημαντικών και κομβικών αποφάσεων όσον αφορά τη λειτουργία του ανταγωνισμού και του επιχειρείν στην επικράτειά της, καθώς οι προκλήσεις είναι πολλές και ποικίλες.
Ένα από τα θέματα που ήδη συζητούνται εκτενώς για τη στάση που πρόκειται να κρατήσει η Ένωση όσον αφορά στις μεγάλες επενδύσεις, είναι η τάση συγχωνεύσεων και εξαγορών και πώς αυτή τελικά θα εγκρίνεται, από τα αρμόδια κοινοτικά όργανα.
Όπως είναι γνωστό, η ΕΕ λειτουργεί με τη διαδικασία της συναπόφασης, δηλαδή η Κομισιόν προτείνει συγκεκριμένα μέτρα προς ψήφιση, τα οποία πρέπει να υιοθετηθούν τόσο από το Συμβούλιο των κρατών μελών όσο και από το Ευρωκοινοβούλιο.
Δυστυχώς όμως όπως έχει διαφανεί από τις μέχρι τώρα συζητήσεις, τα δύο μεγάλα και ισχυρότερα κράτη της Ένωσης, η Γαλλία και η Γερμανία, έχουν σοβαρές ενστάσεις στον τρόπο που η Επιτροπή αντιμετωπίζει την έγκριση συγχωνεύσεων και εξαγορών, με στόχο την δημιουργία μεγάλων και παγκόσμιων δυνάμεων, ικανών να ανταγωνιστούν μεγαθήρια από τις ΗΠΑ και την Κίνα, που απειλούν να διατηρήσουν την πρωτοκαθεδρία σε τομείς, όπως η βιομηχανία, η ενέργεια και οι τηλεπικοινωνίες.
Αν προκληθούν πολιτικά ρήγματα μεταξύ κοινοτικών και θεσμικών οργάνων, αυτό θα δώσει νέα ώθηση στους ευρωσκεπτικιστές.
Αφορμή για τη διχογνωμία και κατ επέκταση τις αμφιβολίες του Συμβουλίου έναντι Κομισιόν, ήταν η πρόσφατη απόρριψη από την Επιτροπή της διαδικασίας συγχώνευσης μεταξύ της Siemens και της Alstom, μίας γαλλογερμανικής συμμαχίας που θα έχει ως αποτέλεσμα τον άμεσο ανταγωνισμό με μεγάλους κινεζικούς ομίλους σε θέματα μεταφορών και σιδηροδρόμων.
Ο μεγάλος κίνδυνος για αρκετά κράτη μέλη, από τη διείσδυση στην ΕΕ και τις άμεσες ξένες επενδύσεις, είναι η Κίνα, καθώς κάνει σημαντικές και επιθετικές κινήσεις την τελευταία δεκαετία, εξαγοράζοντας ευρωπαϊκές εταιρίες, ή μπαίνοντας στο μετοχικό κεφάλαιο πρώην μεγάλων κρατικών εταιριών, σπάζοντας μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις το κρατικό μονοπώλιο.
Το όλο θέμα δεν είναι καθόλου απλό, καθώς έχει δύο σημαντικές διαστάσεις.
Από την μία τη προάσπιση των ευρωπαϊκών συμφερόντων, ώστε να μπορούν να προωθούνται με ασφάλεια οι εξαγωγικές δραστηριότητες της Ένωσης και να μην υπάρξει έτσι ένας αφευρωπαϊσμός στο εγχώριο επιχειρείν, που θα δώσει την δυνατότητα σε τρίτες χώρες να κυριαρχήσουν στην ευρωπαϊκή επικράτεια.
Από την άλλη, μία από τις αξίες της Ένωσης και του καταστατικού της, είναι η ελευθερία και η μεταφορά ατόμων, κεφαλαίων και επιχειρήσεων εντός της ΕΕ και ο σεβασμός των κανόνων για την προάσπιση του ανταγωνισμού με βάση το διεθνές εμπόριο.
Με αυτό το σκεπτικό, δεν είναι απόλυτα σαφές αν τελικά η δημιουργία υπερεθνικών πρωταθλητών στην ΕΕ, θα συμβάλλει στην άνοδο του ευρωπαϊκού ΑΕΠ, μπλοκάροντας ταυτόχρονα επενδύσεις, τόσο της Κίνας όσο και άλλων χωρών στην ΕΕ.
Ταυτόχρονα, ενδέχεται να δημιουργηθεί μία τάση περιορισμού του ανταγωνισμού για τα μικρότερα και πιο αδύναμα κράτη της ΕΕ, όπως η Ελλάδα, που έχουν άμεση ανάγκη τόσο από ξένες άμεσες επενδύσεις, όσο και από την ανάδειξη νέων καινοτόμων παικτών στην αγορά, που θα μπορούν να ανταγωνιστούν και τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις στο πλαίσιο της ελεύθερης οικονομίας και της ύπαρξης σημαντικού αριθμού επιχειρήσεων, που δεν θα μπορούν να διαμορφώνουν από μόνες τους τις τιμές κατά τα πρότυπα του τέλειου ανταγωνισμού.
Πρέπει λοιπόν, να γίνει μία ώριμη συζήτηση στην Ένωση, για το ποια θα είναι από δω και στο εξής η ευρωπαϊκή στρατηγική στο θέμα του επιχειρείν και να βρεθεί η χρυσή τομή μεταξύ προάσπισης του ανταγωνισμού για όλα τα κράτη μέλη, αλλά από την άλλη να δοθούν κίνητρα και σε μεγάλες επιχειρήσεις να μπορούν να ανταγωνίζονται με ασφάλεια στο διεθνές γίγνεσθαι, δημιουργώντας υπεραξία για τους εργαζόμενους, τους μετόχους και εν τέλει για τους Ευρωπαίους καταναλωτές.
Μία νέα εποχή αλλαγών έχει ήδη ξεκινήσει στην ΕΕ και σίγουρα η νέα Επιτροπή που θα προκύψει μετά τις Ευρωεκλογές, θα κληθεί να δώσει μία οριστική λύση στο ζήτημα, διαφορετικά αν προκληθούν πολιτικά ρήγματα μεταξύ των κοινοτικών και θεσμικών οργάνων, αυτό θα δώσει νέα ώθηση στους ευρωσκεπτικιστές, στο να εμποδίσουν την κυριαρχία του ευρωπαϊκού οράματος μέσα από αλληλεγγύη και ανάπτυξη για όλους.
* Ο Πίνακας που συνοδεύει το κείμενο, είναι: Edward Hopper, Sunlight in a Cafeteria