Ο δρόμος για την ανανέωση του μεσαίου χώρου ή της λεγόμενης Κεντροαριστεράς που κατείχε τις προηγούμενες δεκαετίες το ΠΑΣΟΚ, δεν ήταν και δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα.
Πολλές προσπάθειες έχουν επιχειρηθεί τα τελευταία χρόνια κυρίως κατά την διάρκεια της οικονομικής κρίσης από το 2010 και μετά που το ΠΑΣΟΚ σταδιακά έχασε την εκλογική του βάση λόγω των Μνημονίων και της έντονης δημοσιονομικής προσαρμογής που έπρεπε να εφαρμοστεί.
H διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ εκπροσωπεί ένα μείγμα ενός κομμουνιστικού μπλοκ με εθνολαϊκιστική ρητορική.
Οι πρωτοβουλίες διαφόρων κινήσεων πολιτών, που λειτουργούσαν στις παρυφές του ΠΑΣΟΚ, όμιλοι προβληματισμού αλλά και πιο συντονισμένες προσπάθειες όπως η ΕΛΙΑ και η κίνηση των 58, ήταν σίγουρα αξιόλογες αλλά δεν κατάφεραν να συσπειρώσουν τον χώρο παρά μεμονωμένες εκσυγχρονιστικές ομάδες που οραματίζονταν κάτι καινούριο χωρίς όμως ισχυρά κοινωνικά ερείσματα.
Η χώρα σύρθηκε επικίνδυνα στη δίνη της οικονομικής κρίσης και φλέρταρε με την έξοδό της από την ζώνη του ευρώ, γεγονός που επί της ουσίας αποτέλεσε ένα πρόκριμα για τις μετέπειτα πολιτικές εξελίξεις και την σταδιακή συσπείρωση του μεσαίου χώρου μέσα από μία φιλοευρωπαϊκή και αμετάκλητη προοπτική για τις στρατηγικές επιλογές που πρέπει να γίνουν για τον τόπο.
Τα τελευταία δύο και πλέον χρόνια η διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ιδεολογικά εκπροσωπεί ένα περίεργο μείγμα ενός κομμουνιστικού μπλοκ με εθνολαϊκιστική ρητορική με μόνο κοινό σημείο την αγάπη για την εξουσία, μέσω διαρκούς χειραγώγησης της κοινής γνώμης, κάτι που έχει γίνει πλέον σαφές στην ελληνική οικονομία και κοινωνία, χωρίς να διαφαίνεται κανένα ουσιαστικό αντίδοτο στην κρίση, ιδίως με την θεσμική κρίση αξιών που έχει προκληθεί συνολικά στο πολιτικό σύστημα.
Μέσα λοιπόν από τις συμπληγάδες της κρίσης, την εγκαθίδρυση του λαϊκισμού από την κυβέρνηση, την διαρκή αυτοκριτική και αυτομαστίγωση της προοδευτικής παράταξης και την προοπτική εξουσίας της ΝΔ ως το μονοπώλιο του πραγματισμού στην οικονομία και την κοινωνία, γεννήθηκε έστω και αργά η ιδέα ανασυγκρότησης της Κεντροαριστεράς, με στόχο να σπάσει το δίπολο ΝΔ - ΣΥΡΙΖΑ και συντεταγμένα να μπορέσει σε βάθος χρόνου να κατακτήσει την εξουσία.
Αυτή την στιγμή βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη μία σημαντική προσπάθεια ανάδειξης ενός νέου ηγέτη του μεσαίου χώρου, με αρκετές υποψηφιότητες, παρόλο που υφίστανται διαφορετικές ιδεολογικές προσεγγίσεις αναφορικά με το τελικό στίγμα του νέου κόμματος, πέρα από την καταστατική του μορφή, ως ενιαίου ή ομοσπονδιακού.
Ένα μεγάλο δίλημμα που βρίσκεται σε εξέλιξη για το νέο κόμμα, είναι αν τελικά θα αναφέρεται ξεκάθαρα ως Κεντροαριστερά ή Προοδευτικό Κέντρο όπως έχει προστεθεί τελευταία ο όρος.
Το ιδεολογικό στίγμα δεν μπορεί να περιφέρεται γύρω από το δίλημμα αριστερά ή δεξιά.
Παρόλο που για το ευρύ κοινό είναι ίσως άκαιρο, σε μία περίοδο κρίσης ή σχεδόν χρεωκοπίας, να εγκλωβίζεται μία συζήτηση σε αμιγώς ιδεολογικά ζητήματα, έχει σίγουρα την σημασία του για την πορεία του εγχειρήματος.
Η ουσία των όρων και των εννοιών έχουν πάντα σχέση με τους ανθρώπους, τις ομάδες αλλά και τα κόμματα που απαρτίζουν μία διαδικασία εν προκειμένω ένα νέο κόμμα.
Ο όρος Κεντροαριστερά, είναι ένας αυστηρά προσδιορισμένος ιδεολογικά χώρος, που περιλαμβάνει σαφώς την αριστερά, που σημαίνει στελέχη που έχουν περάσει από το ΚΚΕ, τον Συνασπισμό, αριστερές κινήσεις πολιτών και κατέληξαν στην πορεία σε πιο μετριοπαθείς προσεγγίσεις για την οικονομία της αγοράς ώστε να ορίσουν πια την Κεντροαριστερά ως μεγάλο κομμάτι του λεγόμενου μεσαίου χώρου.
Αντίθετα το προοδευτικό κέντρο, διατρέχει μία πιο ευρεία γκάμα ψηφοφόρων μέσα από το εκλογικό σώμα, που δεν ήταν κατ’ανάγκην πρώην ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ ή αριστερών κομμάτων, αλλά προτάσσουν τόσο μία φιλοευρωπαϊκή προοπτική όσο και τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν στην χώρα, με έμφαση από την μία στις ιδιωτικοποιήσεις και την προσέλκυση επενδύσεων και από την άλλη στην κοινωνική αλληλεγγύη και το κράτος πρόνοιας.
Είναι γεγονός ότι σε μία χώρα όπως η Ελλάδα, που εν μέσω capital controls, με 3ο Μνημόνιο και αυστηρή χρηματοδοτική επιτήρηση, ο διαχωρισμός αριστεράς και δεξιάς, πολύ περισσότερο όπως εισήγαγε την αριστερά στην πολιτική ο ΣΥΡΙΖΑ, φαντάζει άχαρος, άτοπος και ουτοπικός αν όχι διχαστικός.
Το νέο κόμμα που θα διαμορφωθεί, οφείλει και πρέπει να έχει ξεκάθαρες θέσεις για όλα τα θέματα βάσει ορθολογικών επιχειρημάτων και επιστημονικών προσεγγίσεων και όχι βασισμένο σε ιδεολογικές αγκυλώσεις που κάνουν τους πολίτες επιφυλακτικούς απέναντι σε κάτι θολό και περιοριστικό.
Αν η νέα ηγεσία του κόμματος επιχειρήσει να δώσει με τη συναίνεση όλων των συμμετεχόντων κομμάτων κάποιο ιδεολογικό στίγμα, αυτό δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να περιφέρεται γύρω από το δίλημμα αριστερά ή δεξιά.
Η κοινωνία πλέον ενδιαφέρεται για πρόοδο, απασχόληση, καινοτομία, για ισχυρό κοινωνικό κράτος και για ένα κράτος δικαίου που θα σέβεται κάθε πολίτη ξεχωριστά μέσα από ένα καθεστώς ισονομίας και ισοπολιτείας.
Αυτές πρέπει να είναι οι θεμελιώδεις αρχές του νέου κόμματος που οφείλει να σεβαστεί την ανάγκη του κόσμου για κάτι νέο και ελπιδοφόρο χωρίς τις ιδεοληψίες του παρελθόντος και χωρίς πρόωρα εκβιαστικά διλήμματα μετεκλογικών συνεργασιών.
* Ο Πίνακας που συνοδεύει το κείμενο, είναι: Vincent van Gogh: Mulberry Tree, 1889.