O πόλεμος στην Συρία και στο Ιράκ βρίσκεται αυτή την περίοδο σ’ένα πολύ κομβικό στάδιο με όλες τις αντιμαχόμενες πλευρές να προσπαθούν να λάβουν τις κατάλληλες θέσεις τόσο στρατιωτικά όσο και διπλωματικά για να βρίσκονται σε θέση ισχύος την επόμενη μέρα από την σταθεροποίηση της κατάστασης.
Αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη μια από τις μεγαλύτερες μάχες από την αρχή τόσο του εμφυλίου στη Συρία όσο και της εμφάνισης του Ισλαμικού Κράτους, που δεν είναι άλλη από την προσπάθεια ανακατάληψης της Μοσούλης στο Ιράκ, βασικό προπύργιο του ISIS και γεωστρατηγική τοποθεσία όσον αφορά τις πετρελαιοπηγές.
H Ρωσία θέλει να εξασφαλίσει τη δυτική Συρία υπό τον έλεγχό της όσο βρίσκεται στην ηγεσία ο Άσαντ.
Πιο συγκεκριμένα, οι ΗΠΑ αυτή τη στιγμή ηγούνται της μάχης για την ανακατάληψη της Μοσούλης, σε συμμαχία με τον ιρακινό στρατό, σιιτικές πολιτοφυλακές και Κούρδους Πεσμεργκά, προελαύνωντας τόσο από αέρος με βομβαρδισμούς όσο και από εδάφους με εκκαθαρίσεις που πραγματοποιεί από αντάρτες του ISIS, κυρίως ο Ιρακινός στρατός.
Αντίστοιχα όμως, βρίσκεται σε εξέλιξη μια άλλη σημαντική μάχη στο Χαλέπι της Συρίας, και αυτό στρατηγικό σημείο για το Ισλαμικό Κράτος. Εδώ η μάχη δίνεται από τους Ρώσους εναντίον του ίδιου εχθρού αλλά με διαφορετική ισχύ και συμμαχία.
Βασικός εταίρος της επιχείρησης δεν είναι άλλος από τον συριακό στρατού του Άσαντ
Πρόκειται για μία σχέση υποστήριξης από την Ρωσία στον Άσαντ, καθώς η αντίσταση των τζιχαντιστών είναι σθεναρή στο εσωτερικό της πόλης και μόνο οι Ρωσικοί βομβαρδισμοί μπορούν να βοηθήσουν αποτελεσματικά τον συριακό στρατό να τους εκκαθαρίσει.
Να τονίσουμε ότι παρά το φαινομενικό σχέδιο, δεν υπάρχει σύμπτωση στρατηγικής μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας που σημαίνει ότι οι παράλληλες μάχες που δίνονται σε Ιράκ και Συρία για την εξολόθρευση του ISIS, γίνονται περισσότερο για την κατάληψη ισχυρών πόλεων με φόντο την επόμενη ημέρα πιθανού διαμελισμού της Συρίας και προάσπισης των σφαιρών επιρροής των δύο υπερδυνάμεων.
Είναι εμφανές ότι η Ρωσία θέλει να εξασφαλίσει τη δυτική Συρία υπό τον έλεγχό της όσο βρίσκεται στην ηγεσία ο Άσαντ, ενώ οι ΗΠΑ επιχειρούν να ελέγξουν τις σουνιτικές περιοχές στην ενδοχώρα της Συρίας, μ’ένα σύμμαχο κλειδί που αλλάζει τα δεδομένα.
H Τουρκία αργά αλλά σταθερά, ενδυναμώνει και αποκαθιστά τις σχέσεις της με την Ρωσία.
Ο σύμμαχος αυτός δεν είναι άλλος από το Ιράν, το οποίο κινείται μεθοδικά και στρατηγικά χωρίς να εμπλέκεται άμεσα προς το παρόν στις πολεμικές επιχειρήσεις.
Η συμφωνία Ουάσιγκτον και Τεχεράνης δημιουργεί νέα δεδομένα στην περιοχή τόσο για την πρόσβαση στα πετρέλαια όσο και για τον έλεγχο περιοχών αλλά και παραστρατιωτικών ομάδων που δεν θα μπορούσαν μόνοι τους οι Αμερικανοί να ελέγξουν.
Βέβαια η συμμαχία αυτή, δημιουργεί εκνευρισμό και αντιπαλότητα στον έταιρο παίκτη της περιοχής που είναι η Τουρκία, η οποία φοβάται τον διαμελισμό της Συρίας προς όφελος του Κουρδικού στοιχείου και της πιθανότητας σύστασης ενός αυτόνομου Κουρδικού κράτους στα σύνορά της.
Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που η Τουρκία, παρόλο που είναι μέλος του ΝΑΤΟ έχει αποστασιοποιηθεί από την πολιτική των ΗΠΑ που σταθερά το τελευταίο διάστημα προωθούν την εμπλοκή των Κούρδων στις επιχειρήσεις εναντίον του ISIS ώστε να τους δώσουν κάποια στιγμή τα κατάλληλα ανταλλάγματα και στήριξη.
Με αυτό το σκεπτικό η Τουρκία αργά αλλά σταθερά, ενδυναμώνει και αποκαθιστά τις σχέσεις της με την Ρωσία, ώστε να έχει την στήριξή της στο να κρατήσει ο Άσαντ σημαντικό μέρος της δύναμής του, μην επιτρέποντας την δημιουργία κουρδικού κράτους.
Δεν είναι μάλιστα τυχαίο το γεγονός ότι η Τουρκία προσπαθεί να λάβει μέρος στις επιχειρήσεις εναντίον του ISIS χωρίς την έγκριση τόσο των ΗΠΑ όσο και της Ιρακινής κυβέρνησης όσον αφορά στη Μοσούλη.
Αυτό έχει ήδη πυροδοτήσει ένταση ανάμεσα στο Ιράκ και στην Τουρκία, με την Βαγδάτη ν’απειλεί με πόλεμο αν οι Τούρκοι συνεχίσουν να επιχειρούν σε ιρακινό έδαφος.
Αναμένουμε τις εξελίξεις στην πιο σφοδρή σύγκρουση που έχουμε ζήσει από την εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Όλα τα παραπάνω με τον σημερινό συσχετισμό δυνάμεων, θυμίζουν ένα σκληρό στρατιωτικό και διπλωματικό πόκερ, όπου οι παίκτες κινούνται καθημερινά ώστε να καταλάβουν είτε περισσότερα εδάφη είτε να εξασφαλίσουν στήριξη για την επόμενη μέρα μιας εύθραυστης ισορροπίας στην περιοχή.
Μάλιστα οι συνθήκες αναμένεται να γίνουν πιο συγκρουσιακές, καθώς μετά την μάχη της Μοσούλης, οι σύμμαχοι υπό την καθοδήγηση των ΗΠΑ, θα επιχειρήσουν να καταλάβουν την defacto πρωτεύουσα του Ισλαμικού Κράτους την Ράκα, για να σταματήσουν τους αντάρτες μέσα στον πυρήνα τους και ν’αποτρέψουν έτσι σχεδιασμό τρομοκρατικών επιθέσεων τόσο στην Αμερική όσο και στην Ευρώπη.
Εκεί θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό η έκβαση του πολέμου αλλά και το ποιος θα ελέγξει το μεγαλύτερο μέρος της Συρίας, με ερωτηματικό πάντα την σχέση ΗΠΑ και Ρωσίας στο τελικό μοίρασμα της πίτας στην ευρύτερη περιοχή.
Αρκετοί αναλυτές φοβούνται ήδη μια εμπλοκή από αέρος ΗΠΑ και Ρωσίας τόσο στη Ράκα, πολύ περισσότερο δε αν δημιουργηθεί ζώνη απαγόρευσης πτήσεων, όσο και σε άλλες κομβικές περιοχές, γεγονός που ίσως σημάνει όχι πλέον το τέλος του πολέμου αλλά την απαρχή μια μεγάλης περιφερειακής σύγκρουσης όπου θα εμπλέκονται υπερδυνάμεις με τραγικά αποτελέσματα από άποψη τόσο θυμάτων, όσο και της ίδιας της ειρηνευτικής διαδικασίας.
Αναμένουμε λοιπόν μ’ ενδιαφέρον τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Συρίας και του Ιράκ με στόχο ν’αποφευχθούν τα χειρότερα σ’ένα πεδίο έντονων πολιτικών και γεωπολιτικών διεργασιών, ίσως την πιο σφοδρή σύγκρουση που έχουμε ζήσει από την εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
* Ο Πίνακας που συνοδεύει το κείμενο, είναι: Robert "Rob" Gonsalves (born in 1959), Bedtime aviation