Δεν θα πρωτοτυπούσε κανείς φυσικά, αν ισχυριζόταν ότι ως λαός και σήμερα ακόμη κινούμαστε στο πεδίο της φαντασίωσης, όχι μόνο σε ό,τι αφορά στην προσέγγιση της πολυπόθητης ανάταξης της οικονομίας μας, αλλά και σε θέματα διεθνών σχέσεων. Ως χώρα μετατρεπόμαστε ραγδαία σε ευρωσκεπτικιστές και υιοθετούμε αφελώς και απερίσκεπτα αντιευρωπαϊκές και αντιδυτικές απόψεις και κορώνες των όποιων λαϊκιζόντων «ηγετίσκων» και λοιπών «δήθεν πολιτικών». Οι θεωρίες συνωμοσίας σε βάρος μας από τους εταίρους στην ΕΕ και στη Δύση γενικότερα βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη.
Μετατρεπόμαστε ραγδαία σε ευρωσκεπτικιστές και υιοθετούμε αντιευρωπαϊκές και αντιδυτικές απόψεις λαϊκιζόντων «ηγετίσκων».
Αντί να δούμε ψύχραιμα και νηφάλια την πραγματικότητα που συνιστά εν προκειμένω η συνεχής και ίσως πρωτοφανής για χώρα της Ευρώπης στήριξη των ευρωπαίων, επενδύουμε σε σενάρια λύσεων και σωτηρίας προερχόμενα από άλλες περιοχές, όπως η Κίνα, ή η ομάδα κρατών γνωστή ως BRICS (ακόμα και στο Ιράν, με πομπώδη και γραφική παρουσία, αναζήτησε τη «σωτηρία» της χώρας η σημερινή «τρομερή» διακυβέρνηση) και κατά κανόνα από τους «ομόθρησκους»,τη Ρωσία του Πούτιν. Στο σενάριο της σωτηρίας μας από το «ξανθό γένος» του Βορρά έχουμε επενδύσει πολλές φορές τα τελευταία τριακόσια χρόνια, χωρίς ωστόσο να υπήρξε ούτε μία περίπτωση στην πράξη που η Ρωσία να έδωσε ένα ουσιαστικό χέρι βοήθειας στον δοκιμαζόμενο ελληνισμό, ακόμα και όταν αυτός αντιμετώπιζε μακροχρόνιο υπαρξιακό πρόβλημα.
Τα τελευταία γεγονότα στην Τουρκία έχουν φέρει, τουλάχιστον στη φάση αυτή, πιο κοντά τις δύο χώρες και πρέπει να ομολογήσουμε ότι έχουν απογοητεύσει και έχουν εκθέσει ελαφρώς τους Ρωσόφιλους, οι οποίοι περίμεναν πως και πως «ακόμη τούτη την άνοιξη, τούτο το καλοκαίρι» η Ρωσική αρκούδα να βρυχηθεί και ο Πούτιν να ξεκινήσει πόλεμο εναντίον του Σουλτάνου Ερντογάν. Έτσι θα εκπληρωνόταν επιτέλους και οι σχετικές «προφητείες», σύμφωνα με το εμπόριο ελπίδας που έχει στηθεί και είναι αρεστό, δυστυχώς, σε ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού. Αντ΄αυτού, μόλις προχθές, υπογράφηκε στην Τουρκία η συμφωνία με τη Ρωσία για την κατασκευή του αγωγού μεταφοράς αερίου Turkish Stream, ρωσικών συμφερόντων…
Η παραπάνω προσέγγιση είναι ολοφάνερο πως είναι ιστορικά αστήρικτη, λογικά ατελής και, κυρίως, πάντοτε μία στην πράξη διαψευσθείσα δοξασία. Ο «Μόσκοβος», που για αιώνες στοιχειώνει τη φαντασία πολλών και στην Ελλάδα και στην Κύπρο, έμεινε, όπως ήταν φυσικό, μόνο στο πεδίο της φαντασίωσης, γιατί το «ξανθό γένος του» Βορρά, ποτέ δεν κατέβηκε τελικά για να «σώσει» κανέναν. Η περίπτωση των «Ορλοφικών» φυσικά δεν μπορεί να θεωρηθεί σοβαρή, αφού ήταν μια αποτυχημένη εξέγερση των Ελλήνων το 1770, οι οποίοι υποκινήθηκαν από τους Ρώσους εναντίον των Οθωμανών κατά τη διάρκεια του Ρωσοτουρκικού πολέμου 1768-74.Οι εξεγέρσεις που σημειώθηκαν σε διάφορα μέρη της νησιωτικής και ηπειρωτικής Ελλάδας είχαν πολύ οδυνηρές συνέπειες στους εξεγερθέντες, μέχρι και τη συντριβή του Λάμπρου Κατσώνη. Κάπως έτσι έμεινε στην ιστορία και η φράση, "Αν σ' αρέσει μπάρμπα-Λάμπρο ξαναπέρνα από την Άνδρο".
Ο «Μόσκοβος», που για αιώνες στοιχειώνει τη φαντασία πολλών, έμεινε, όπως ήταν φυσικό, στο πεδίο της φαντασίωσης.
Όπως ήταν απόλυτα αναμενόμενο, σ΄αυτή την περιοχή του κόσμου οι Ρώσοι ουδέποτε μπήκαν πραγματικά «στα χωράφια» των άλλων μεγάλων παικτών, καθώς είναι γνωστό τοις πάσι, ότι οι γεωπολιτικοί σχεδιασμοί και η εξωτερική πολιτική δεν καθορίζονται και δεν ασκούνται αντίστοιχα με βάση το συναίσθημα, το «ομόδοξον» ή ακόμα χειρότερα την αυταπάτη. Η πραγματικότητα τότε είναι, όπως πάντα, αμείλικτη, «αν δεν έχεις νύχια να ξυστείς, μην περιμένεις τον άλλον». Μερικά χαρακτηριστικά γεγονότα που ακολούθησαν, όπου το «ξανθό γένος» γύριζε την πλάτη στην ομόθρησκη Ελλάδα:
1.Το 1974 η Κύπρος δεχόταν την εισβολή του Αττίλα και ενώ διατηρούσε τις πιο στενές σχέσεις με την τότε Σοβιετική Ένωση δεν υπήρξε απ΄αυτήν καμμία ουσιαστική ενέργεια ή παρέμβαση για την αποτροπή της, παρά μόνο σε επίπεδο δηλώσεων και κυρίως μετά τα τετελεσμένα …
2.Προηγουμένως, δεν μπορεί να ξεχάσει κανείς βέβαια και τον φοβερό Εμφύλιο πόλεμο που υποδαύλισε η ΕΣΣΔ του Στάλιν στην Ελλάδα, την ώρα που ήταν γνωστό ότι η τότε νέα αρχιτεκτονική δομή ασφαλείας του κόσμου είχε ήδη καθοριστεί με τη συνάντηση των Τσώρτσιλ- Στάλιν το 1944 στη Ρωσία (Κριμαία) και αργότερα το 1945 στη Γιάλτα, με τρόπο που τόσα έχουν γραφεί σχετικά.
3.Το 2010 η Ελλάδα απευθύνθηκε με τον «μοιραίο», όπως αποδείχθηκε, Γ. Παπανδρέου στη Ρωσία για δανειακή υποστήριξη και είναι γνωστή σε όλους η δημόσια προτροπή της Ρωσίας να προσφύγει η χώρα μας στο ΔΝΤ (δημοσιεύματα στο δυτικό τύπο τότε κάνουν λόγο για υπόσχεση δανείου μόλις 4-5 δις ευρώ, όταν η Ελλάδα τελικά έλαβε από τη Δύση συνολικά περίπου 250 δις…)
4.Από το κίνημα των Ορλωφικών μέχρι την πρόσφατη ιστορία της Κύπρου το 2013, που οδήγησε στο οδυνηρό και πρωτοφανές "κούρεμα" καταθέσεων, η Ρωσία μοιάζει να βρίσκεται πάντα εκεί, όταν η Ελλάδα τη ζητήσει, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως ανταποκρίνεται τελικά και με θετικό τρόπο στα αιτήματά της. Στην συγκεκριμένη περίπτωση της οικονομικής κρίσης της Κύπρου, όπου το οικονομικό κόστος της διάσωσης δεν ήταν και απαγορευτικό(ομολογουμένως αμελητέο), θα ανέμενε κανείς από τη Ρωσία την ικανοποίηση του κυπριακού αιτήματος.Η Μόσχα απλώς έκανε εκείνο που είχε λίγο πριν δηλώσει ο Ρώσος πρωθυπουργός Μεντβέντεφ, ότι δηλαδή «η Ρωσία δεν θα χαλάσει τις σχέσεις της με την Ε.Ε. για την Κύπρο», στέλνοντας άπραγο πίσω στη Λευκωσία τον Κύπριο υπουργό Οικονομικών Σαρρή. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα, η διάσωση της Κύπρου από τη ΕΕ να συνοδεύεται πλέον από όρους δυσμενέστερους από εκείνους που της είχαν προταθεί λίγο πριν προσφύγει στη Ρωσία.
Οι ψευδαισθήσεις και οι «αυταπάτες» είναι καιρός να δώσουν τη θέση τους στην κοινή λογική και στην υπευθυνότητα.
Λειτουργούμε λοιπόν με ένα καθαρά «ελληνικό τρόπο σκέψης»: Δεν μπορούμε ή δεν θέλουμε να κάνουμε εμείς μόνοι μας τη δουλειά, άρα κάποιος άλλος θα πρέπει να βρεθεί να την κάνει, εν προκειμένω η Ρωσία. Ανάλογα σκεφτόμαστε και για τα οικονομικά θέματα.Την ευθύνη την έχουν οι δανειστές μας – όχι εμείς που δανειστήκαμε – και επομένως αυτοί πρέπει να λύσουν το θέμα του δικού μας χρέους. Το «καταπληκτικό» εδώ είναι ότι επεκτείνουμε παραπέρα τη λογική αυτή της ανεύθυνης στάσης κατηγορώντας τους εταίρους ότι δεν μας δανείζουν, αλλά μας εκμεταλλεύονται - ως «αδίστακτοι τοκογλύφοι» - όταν είναι γνωστό ότι το μέσο επιτόκιο δανεισμού από τα κράτη της ΕΕ είναι 0,8 %. Είναι πολύ ενδιαφέρον εδώ να δει κανείς ότι μεταξύ αυτών των δανειστών περιλαμβάνεται και η Μάλτα, οι απώλειες για την οικονομία της οποίας θα ήταν στο 5% του ΑΕΠ της, σε περίπτωση μη αποπληρωμής από τη μεριά μας.
Οι ψευδαισθήσεις όμως και οι «αυταπάτες» (όταν δεν αντικαθιστούν την επιβαλλόμενη ομολογία για «χονδρή εξαπάτηση» των ψηφοφόρων), όπως συνέβη με την πρωτοφανή δήλωση του σημερινού πρωθυπουργού και άλλων κορυφαίων «στελεχών» είναι καιρός να δώσουν τη θέση τους στην κοινή λογική και στην υπευθυνότητα.
Τα γνωστά αρτηριοσκληρωτικά στεγανά, ιδίως εκείνα που επί δεκαετίες επικρατούν στην ελληνική πολιτική, πρέπει τώρα να πέσουν. Οδηγό γι αυτό μπορεί να αποτελέσουν οι γεωπολιτικές παρακαταθήκες του εθνάρχη Ελευθερίου Βενιζέλου, του πολιτικού που σε καιρούς διεθνών μεταβολών διπλασίασε την Ελλάδα. Παρακαταθήκες που θεμέλιό τους είναι η σύνδεσή της με τη Δύση, στην οποία η Ελλάδα, με δική της κυρίως ευθύνη εν πολλοίς, απέτυχε μέχρι σήμερα, αλλά δεν δικαιούται σε καμιά περίπτωση να τη διακόψει. Η χώρα μας δεν κατάφερε ως τώρα να εκπληρώσει το δυτικό της ρόλο. Με καθαρό μυαλό, με μεγάλη διπλωματική εγρήγορση και απαλλαγμένη από τα στεγανά του παρελθόντος, πρέπει τώρα να κάνει ό,τι μπορεί, για να μετέχει ως κράτος στη δυτική οικογένεια, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μέσα στο πλαίσιο αυτό περιορίζεται η δυνατότητα άσκησης μιας πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής, όπως ακριβώς συμβαίνει με τους υπόλοιπους εταίρους μας.
Να συνειδητοποιήσουμε ότι η θέση μας είναι στη Δύση του ορθολογισμού.
Ο έλληνας πολίτης χρειάζεται να σκεφτεί με όρους πραγματικότητας και να μην βρίσκει σε άλλους την αιτιολογία των δεινών του. Ούτε να θέλει να του λένε παραμύθια αενάως. Τα παραμύθια κάποτε τελειώνουν. Βιώνουμε συνεχώς ματαιώσεις, αποκαλύπτονται αλήθειες, παρόλα αυτά δεν ωριμάζουμε σαν κοινωνία. Επαναλαμβάνουμε τα ίδια λάθη μας, αρνιόμαστε να παραιτηθούμε από τις φαντασιώσεις, συνεχίζουμε να είμαστε «ιδεοπαρμένοι» και αυτό μας απομακρύνει από την πραγματικότητα. Η τεράστια ευκαιρία της σημερινής κρίσης χάθηκε, διότι δε μπορέσαμε να σκεφτούμε για λίγο τον εαυτό μας και να σταθούμε επιτέλους ειλικρινείς. Πριν τον Ιανουάριο του 2015 βγαίναμε σχεδόν από αυτή τη δύσκολη φάση σύμφωνα με όλα τα έγκυρα στοιχεία, αλλά προτιμήσαμε να «φορέσουμε» 90 δις και ένα τρίτο μνημόνιο, το οποίο ο θεός ξέρει πώς θα βγει και πότε...Το εθνικό συμφέρον απαιτεί, το γρηγορότερο δυνατόν να συνειδητοποιήσουμε ότι η θέση μας είναι στη Δύση του ορθολογισμού, με τα όποια προβλήματα της, η οποία ιστορικά επιβεβαιώνεται πως πάντοτε στο τέλος επικρατεί.
* Ο Πίνακας που συνοδεύει το κείμενο, είναι: El Lissitzky (1890-1941), preliminary sketch for a poster 1920