Πρόσφατα ο Υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης, ανακοίνωσε σημαντικές και σαρωτικές αλλαγές στην παιδεία, που αλλάζουν άρδην το τοπίο στην εκπαίδευση εισάγoντας έννοιες καινούριες μετά από εισηγήσεις της Εθνικής Επιτροπής Διαλόγου για την παιδεία.
Είναι η πολλοστή φορά που ανακοινώνονται αλλαγές στην παιδεία γεγονός που έχει ταλαιπωρήσει απίστευτα τις τελευταίες δεκαετίες γονείς, εκπαιδευτικούς και μαθητές. Παρ’όλα αυτά είναι η πρώτη φορά που επιχειρείται μια συνολική αλλαγή σε όλες τις βαθμίδες θέλοντας η κυβέρνηση προφανώς να δώσει το στίγμα της αριστερής διακυβέρνησης.
Η κυβέρνηση επιχειρεί συνολική αλλαγή στην παιδεία, θέλοντας να δώσει το στίγμα αριστερής διακυβέρνησης!
Το ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσον έχουν σχεδιαστεί σωστά οι αλλαγές και αν μπορούν να εφαρμοστούν έστω μεσοπρόθεσμα. Το βέβαιο είναι ότι μέχρι στιγμής, το Υπουργείο αναλώνεται σε ανακοινώσεις και σε πορίσματα διαλόγου, χωρίς κάποιο σημαντικό εθνικό σχέδιο για την παιδεία. Δεν είναι κατανοητό αν προηγήθηκε και με ποιους διάλογος με όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης έτσι ώστε να καταρτιστεί μια ενιαία στρατηγική που θα υπερβαίνει τον εκλογικό κύκλο.
Σε κάθε περίπτωση, η σημαντικότερη αλλαγή που φαίνεται να προτείνει το Υπουργείο είναι στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση και ο τρόπος μετάβασης στην τριτοβάθμια. Πιο συγκεκριμένα, προτείνεται το Γυμνάσιο να επεκταθεί σε 4 έτη ενώ αντιθέτως το Λύκειο να συρρικνωθεί σε 2 χρόνια από 3 που είναι σήμερα. Το σημερινό Λύκειο θ’ απονέμει το λεγόμενο Εθνικό Απολυτήριο στα πρότυπα του International Baccalaureate (IB) με βάση το οποίο θα γίνεται και η εισαγωγή στα τριτοβάθμια ιδρύματα της χώρας. Είναι βέβαια περίεργο πώς είναι δυνατόν το Υπουργείο να προτείνει τέτοιες μεταβολές με τόσο σημαντικές ελλείψεις καθηγητών και μάλιστα σε αρκετές ειδικότητες, όταν απαιτείται διαφορετική μεθοδολογία και διδασκαλία για να υποστηριχθούν τα μαθήματα του IB.
Για να ενημερωθεί ο αναγνώστης, το IB είναι ένα σύστημα διετούς φοίτησης Διεθνούς Απολυτηρίου το οποίο πιστοποιεί σχολεία ιδιωτικά ή δημόσια με διδασκαλία συγκεκριμένων μαθημάτων, συνήθως 6 στην Αγγλική Γλώσσα, διαχωρίζοντας το επίπεδο σε standard και high level δίνοντας ειδικό συντελεστή στάθμισης στο κάθε μάθημα. Οι επιδόσεις κατά την διάρκεια των ετών συν τις εξετάσεις αλλά και τις θεματικές εργασίες που ανατίθενται στους μαθητές, συνθέτουν το σύνολο των μορίων που μπορούν να καταθέσουν για την εισαγωγή τους σε ξένα τριτοβάθμια ιδρύματα.
Κανένα δημόσιο σχολείο στη χώρα δεν έχει εφαρμόσει IB, παρά μόνο ελάχιστα επιλεγμένα ιδιωτικά.
Να τονίσουμε στο σημείο αυτό, ότι αφενός κανένα δημόσιο σχολείο στη χώρα δεν έχει εφαρμόσει IB, παρά μόνο ελάχιστα επιλεγμένα ιδιωτικά, αφετέρου απαιτεί εξειδίκευση των καθηγητών, νέα βιβλία, νέα μεθοδολογία προσαρμοσμένη σε εργασίες και ειδικές εξετάσεις για κάθε μάθημα αναλόγως του επιπέδου της δυσκολίας.
Με βάση τα παραπάνω, γεννάται το ερώτημα, πώς το Υπουργείο θα δημιουργήσει το Ελληνικό version αυτού του απολυτηρίου; Θα ζητήσει πιστοποίηση από τον αντίστοιχο Διεθνή Οργανισμό; Ή μήπως πρόχειρα θα εμπλουτίσει κάποια υφιστάμενα μαθήματα, θα κόψει ώρες από το Λύκειο μεταφέροντας καθηγητές στο Γυμνάσιο, για να μιλήσει με βαρύγδουπες ανακοινώσεις για το νέο Εθνικό Απολυτήριο;
Θα είναι απόλυτα καταστροφικό για την παιδεία της χώρας, αν εφαρμοστεί κάτι που δεν έχει εμπεδωθεί, δεν γνωρίζει κανείς πώς θα υλοποιηθεί και δεν διαθέτει ούτε το προσωπικό ούτε την υλικοτεχνική υποδομή για να το τρέξει.
Προφανώς ο απώτερος στόχος του Υπουργείου δεν είναι διδακτικός αλλά με σκοπιμότητα την ελεύθερη και άνευ όρων πρόσβαση στα πανεπιστήμια χωρίς εξετάσεις. Αυτό από μόνο του θ’αποτελέσει την ταφόπλακα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης για την χώρα, όταν τα περισσότερα υφιστάμενα ιδρύματα είναι απαξιωμένα, έχουν ελάχιστα κονδύλια για έρευνα, με κτίρια τις περισσότερες φορές ακατάλληλα και με πλεονάζοντες φοιτητές.
Είναι αδιανόητο, να επιβληθεί συνολικά στην τριτοβάθμια εκπαίδευση η εισαγωγή όλων σχεδόν των φοιτητών μόνο με βάση την βαθμολογία του Εθνικού Απολυτηρίου, για το οποίο δεν γνωρίζουμε ούτε τον βαθμό δυσκολίας ούτε την διαδικασία αξιολόγησης.
Επιχειρείται ν’ αλλάξει η Παιδεία στη χώρα μόνο για να εξυπηρετήσει μικροκομματικές σκοπιμότητες.
Μήπως το Υπουργείο θέλει αργά αλλά σταθερά να δημιουργήσει μια στρατιά από σχολεία που θα μοιράζουν απλόχερα βαθμούς διευκολύνοντας έτσι τους σκοπούς της μελλοντικής φοίτησης των μαθητών στα πανεπιστήμια; Πώς θα ελέγχεται η ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης στα πρότυπα του IB; Μήπως από επιθεωρητές εκπαίδευσης που διορίζονται από τοπικά κομματικά όργανα; Επίσης πώς θα διασφαλιστεί το πρόγραμμα σπουδών στα πανεπιστήμια όταν οι νέοι φοιτητές θα έχουν προκύψει από μία τελείως διαφορετική διαδικασία και μάλιστα άνευ εξετάσεων;
Δυστυχώς το μόνο που κατάφερε το Υπουργείο είναι να παραιτήσει τα Συμβούλια των Πανεπιστημίων, που έκαναν σημαντικές προτάσεις για την βελτίωση της παρεχόμενης γνώσης και έρευνας, δημιουργώντας έτσι για μία ακόμη φορά καθεστώς αναρχίας και συνδικαλισμού, χωρίς εγγυήσεις για το μέλλον.
Συμπερασματικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι για μία ακόμη φορά επιχειρείται ν’αλλάξει η Παιδεία στη χώρα, χωρίς σχέδιο και προοπτική μόνο για να εξυπηρετήσει μικροκομματικές σκοπιμότητες και για να τέρψει ακροατήρια που επιθυμούν τον εύκολο και άκοπο δρόμο της γνώσης και της καταξίωσης.
Η εξίσωση και η ισοπέδωση όλων των θεσμών με όχημα την παιδεία, όχι μόνο δεν αποτελεί αντίδοτο στην οικονομική κρίση, αλλά υποθηκεύει και το μέλλον των επερχόμενων γενεών.
* Ο Πίνακας που συνοδεύει το κείμενο, είναι: Charles Blackman (born 12 August 1928), Four schoolgirls