Το τελευταίο 3μηνο, ολόκληρη η ανθρωπότητα βρέθηκε αντιμέτωπη με μια πρωτοφανή κατάσταση, η οποία μας επηρέασε όλους, σε ποικίλα επίπεδα και διαφορετικό βαθμό. Η πανδημία του κορωνοϊού έφερε τα πάνω κάτω στις ζωές όλων μας ανεξαρτήτως χώρας, θρησκείας, ηλικίας, κοινωνικής ή οικονομικής κατάστασης. Ο φόβος έγινε το κυρίαρχο συναίσθημα στην καθημερινότητα μας, η οποία άρχισε να κατακλύζεται από ανασφάλεια, υπαρξιακές αγωνίες καθώς και φαινόμενα ψυχαναγκασμού, όπως το απαραίτητο συχνό πλύσιμο χεριών, η μόνιμη αποστείρωση επιφανειών και αντικειμένων, έως και η καχυποψία απέναντι στον διπλανό μας.
Όλοι μας βιώσαμε συναισθήματα που προσομοιάζουν αυτά της κατάθλιψης καθώς οι διαταραχές ύπνου, η μειωμένη όρεξη ή και το αντίθετο, ο θυμός, η αδυναμία συγκέντρωσης αλλά και η μειωμένη ερωτική διάθεση ήταν ανάμεσα στα πιο συχνά αναφερθέντα συμπτώματα του πληθυσμού. Το άγχος εντάχθηκε με συνοπτικές διαδικασίες στην ζωή μας, ειδικότερα για τα άτομα που είτε ανήκουν οι ίδιοι σε ευπαθείς ομάδες είτε έχουν αγαπημένα άτομα που ανήκουν σε αυτές. Ανάμεσα σε αυτούς που είχαν αυξημένο κίνδυνο για την υγεία τους, ήταν και τα άτομα με ιστορικό ψυχικής υγείας (κατάθλιψη, αγχώδης διαταραχή, μετα-τραυματική αγχώδης διαταραχή), καθώς ο εγκλεισμός προξένησε αρκετή δυσφορία και σκέψεις για πιθανή παλινδρόμηση σε πρότερα στάδια της διαταραχής, ακυρώνοντας πολλές φορές την μακροχρόνια ίσως προσπάθεια για αντιμετώπιση των ψυχολογικών προβλημάτων.
Το αναγκαστικό «κλείσιμο» σε 4 τοίχους προκάλεσε τρομερές αλλαγές στην καθημερινότητά μας, οι οποίες για κάποιους ήταν θετικές και για άλλους αρνητικές. Το διάστημα του εγκλεισμού πολλοί ανακάλυψαν ενδιαφέροντα και ταλέντα που δεν ήξεραν ότι διέθεταν. Οι στόχοι αλλά και οι επιδιώξεις του καθενός από τη ζωή πήραν σάρκα και οστά και ο ελεύθερος χρόνος ήταν σαν θείο δώρο έτσι ώστε να καταπιαστούμε με όλα αυτά.
Η καραντίνα και η επακόλουθη μείωση των κοινωνικών επαφών με φίλους και συγγενείς έφερε στην επιφάνεια την ανάγκη επίλυσης πολλών καταστάσεων που πιθανότατα πολλοί αναβάλαμε για μέρες ίσως και χρόνια. Αυτό, είναι κάτι θετικό γιατί βοηθάει στην εξέλιξή μας ως άτομα, ανάγκη έμφυτη και συνυφασμένη με τη φύση του ανθρώπου. Παρόλο που μπορεί να μας ταλαιπώρησε αυτή η διαδικασία καθώς απαιτούσε από εμάς αποθέματα ψυχικής αλλά και σωματικής πολλές φορές δύναμης, εν τέλει, φαίνεται πως μας οδηγεί σε μια πιο ξεκάθαρη και αισιόδοξη στάση ζωής.
Να συνειδητοποιήσουμε ότι η κατάσταση που όλοι μας βιώσαμε δεν ήταν κάτι απλό που μας άφησε ανεπηρέαστους.
Ωστόσο, όλη αυτή η δύσκολη κατάσταση έχει πλέον παρέλθει και όλοι μιλούν για τη λεγόμενη «επιστροφή στην κανονικότητα». Το πρόβλημα προκύπτει όταν καθίσουμε να αναρωτηθούμε τι άραγε σημαίνει η επιστροφή στην κανονικότητα, ειδικά για τα προαναφερθέντα άτομα με ιστορικό ψυχικής υγείας. Τα άτομα αυτά πέρασαν αρκετά δύσκολα το διάστημα αυτό αφού, σύμφωνα με έρευνες, πολλοί ήταν αυτοί που ξεκίνησαν θεραπεία με φάρμακα ενώ αρκετοί παλινδρόμησαν σε προηγούμενα στάδια της καταθλιπτικής ή της αγχώδους διαταραχής. Οι επιλογές των ατόμων αυτών ήταν αρκετά περιορισμένες λόγω της κοινωνικής απομόνωσης εφόσον μπορούσαν ίσως να ασχοληθούν με τη γυμναστική προκειμένου να βελτιώσουν την ψυχική τους κατάσταση ή να βοηθηθούν από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για επαφή με αγαπημένα πρόσωπα όπως φίλους και συγγενείς αλλά και ειδικούς ψυχικής υγείας.
«Η κανονικότητα» για αυτές τις κατηγορίες ατόμων θα έρθει σταδιακά καθώς κρίνεται απαραίτητο να πάρει ο καθένας ξεχωριστά τον χρόνο του ώστε με μικρά και σταθερά βήματα να αναδιαμορφώσει την καθημερινότητα και την ρουτίνα του. Αυτό θα πρέπει να γίνει πάντα με τη στήριξη ενός ειδικού ψυχικής υγείας αλλά και με τη συμπαράσταση του οικογενεικού και κοινωνικού περίγυρου. Το σημείο-κλειδί στην περίπτωση αυτή είναι να συνειδητοποιήσουμε ότι η κατάσταση που όλοι μας βιώσαμε δεν ήταν κάτι απλό που μας άφησε ανεπηρέαστους. Ο άνθρωπος είναι από τη φύση του προγραμματισμένος να αναζητά την συντροφικότητα και επομένως η καραντίνα ήταν μια κατάσταση αντίθετη στη φύση του ανθρώπου.
Από την άλλη πλευρά, η επιστροφή στην κανονικότητα βρίσκει κάποιους ανανεωμένους αλλά και εξελιγμένους ως ανθρώπους αφού ανακάλυψαν βαθύτερες πτυχές του εαυτού τους, ταλέντα, επιθυμίες, στόχους ενώ επιλύθηκαν ίσως και αρκετά από τα καταπιεσμένα τραύματά τους. Ο χρόνος που περάσαμε με τον εαυτό μας ήταν αρκετά ευεργετικός για πολλούς καθώς το διάστημα αποχής από την καθημερινή ρουτίνα έδωσε την ευκαιρία για ξεκούραση αλλά και για μια «βουτιά» στον εαυτό μας. Με ανεβασμένη διάθεση αλλά και συναισθήματα ανυπομονησίας για την επιστροφή στην παλιά τους ρουτίνα οι άνθρωποι αυτοί επανασυνδέθηκαν με τους αγαπημένους τους και επέστρεψαν στις δουλειές τους νιώθοντας ξανά παραγωγικοί.
Πρέπει πάντα να κρατάμε στο μυαλό μας ότι η ζωή αποτελείται από στιγμές. Η κάθε κατάσταση με την οποία ερχόμαστε αντιμέτωποι, είναι τις περισσότερες φορές ένα «δώρο» που έρχεται την πιο κατάλληλη στιγμή. Συνήθως, η ζωή ξέρει σε ποια «μονοπάτια» πρέπει να μας οδηγήσει προκειμένου να βρούμε και να αγαπήσουμε τον εαυτό μας. Οπότε αν καταφέρουμε να δούμε τη θετική πλευρά της κατάστασης που όλοι μας βιώσαμε θα συνειδητοποιήσουμε ότι πλέον βγαίνουμε έξω και επιστρέφουμε σταδιακά στις καθημερινότητες μας πιο δυνατοί και ενωμένοι, πιο συγκροτημένοι και με μια καλύτερη γνώση του εαυτού μας!
* Ο Πίνακας που συνοδεύει το κείμενο, είναι: Edward Hopper, Eleven am