Ακόμη και σήμερα είναι δύσκολο να υπολογίσουμε πόσα χρήματα δαπανούμε για την υγεία. Ιδιαίτερα όταν παρατηρούνται σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ και των απολογιστικών στοιχείων του κρατικού προϋπολογισμού (διαφορετικές μεθοδολογίες). Τελευταία ανακοίνωση για τις δαπάνες υγείας των ετών 2010- 2014 σύμφωνα με το Σύστημα Λογαριασμών Υγείας (ΣΛΥ) περιέχονται στο δελτίο τύπου της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (31/3/2016).
Για παράδειγμα αναφέρω τις δαπάνες του Υπουργείου Υγείας για το έτος 2011. Η πρώτη συστηματική προσπάθεια για τον υπολογισμό των δαπανών υγείας έγινε από τον τότε Γ. Γραμματέα Νίκο Πολύζο – και σταμάτησε μετά την παραίτηση του - όπου οι δαπάνες του Υπουργείου για το ΕΣΥ ανέρχονται σε 5.270,8 εκ ευρώ (μισθοδοσία 2.820 εκ και λειτουργικές δαπάνες 2.450). Δεν υπολογίζονται οι οφειλές του 2011, η μισθοδοσία και οι λειτουργικές δαπάνες της κεντρικής υπηρεσίας του Υπουργείου και των συναφών οργανισμών- αδρά εκτίμηση 22 εκ.-, ούτε οι δημόσιες επενδύσεις του Υπ. Υγείας ύψους 34 εκ. Στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού του 2012, οι δαπάνες υγείας του Υπουργείου Υγείας για το 2011, εκτιμώνται ότι θα ανέλθουν σε 5.218 εκ ευρώ. Η ΕΛΣΤΑΤ αναφέρει για το ίδιο έτος δαπάνες υγείας – όχι του Υπουργείου Υγείας- αλλά της Γενικής Κυβέρνησης- μόνο 4.202,2 εκ ευρώ, στις οποίες βέβαια συμπεριλαμβάνονται και οι δαπάνες υγείας των άλλων υπουργείων (πχ Άμυνας) αλλά και των ΟΤΑ.
Ιδιαίτερα ενδιαφέρει το έτος 2014, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί και σαν βάση για τους υπολογισμούς, αλλά και διότι υπάρχουν δημοσιευμένα τα τελικά στοιχεία των δαπανών. Οι τελικές δαπάνες υγείας (πληρωμές) της Γενικής Κυβέρνησης για το 2014 αναγράφονται στον κρατικό προϋπολογισμό του 2016 στο τμήμα των κεντρικών υπηρεσιών. Για το Υπουργείο Υγείας ανέρχονται (σύνολο) σε 5.142.950.693,99 ευρώ από τις οποίες θα αφαιρεθούν τα 437.705.120,87 ευρώ που αφορούν εξόφληση των ληξιπρόθεσμών οφειλών των παρελθόντων ετών. Κατά συνέπεια οι δαπάνες του Υπουργείου Υγείας ανήλθαν σε 4.705.245.573,12 ευρώ. Το δελτίο της ΕΛΣΤΑΤ υπολογίζει τις δαπάνες υγείας της Γενικής Κυβέρνησης σε 4.176,5 εκ. Σημείωση: οι οφειλές των δημόσιων νοσοκομείων για το ίδιο έτος δεν υπολογίζονται στις παραπάνω δαπάνες. Σύμφωνα με τους πίνακες των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων της Γενικής Κυβέρνησης στις εισηγητικές εκθέσεις των κρατικών προϋπολογισμών, τον Δεκέμβριο του 2013 τα νοσοκομεία χρωστούσαν 687 εκ. Το 2014 εξοφλήθηκαν τα 437,7 άρα έμεινε υπόλοιπο 249,3 εκ. Οι οφειλές τον Δεκέμβριο του 2014 ανήλθαν σε 607 εκ. κατά συνέπεια οι οφειλές του 2014 ανέρχονται σε 357,7 εκ. Συμπέρασμα: οι δαπάνες υγείας του Υπ. Υγείας για το 2014 ανήλθαν σε 5.063 εκ ευρώ.
Στις δαπάνες αυτές θα πρέπει να προσθέσουμε και τις συνολικές δαπάνες υγείας του Υπουργείου Άμυνας και των Οργανισμών Τ. Αυτοδιοίκησης. Δυστυχώς δεν υπάρχουν δημοσιευμένα στοιχεία. Το Υπουργείο Άμυνας λειτουργεί 5 μεγάλα στρατιωτικά νοσοκομεία (περισσότερες από 2650 κλίνες συνολικά, επισκέψεις πάνω από 400.000 ατόμων τον χρόνο) καθώς και αρκετά μικρότερα. Νοσηλεύουν εκτός των στρατιωτικών και πολίτες. Ο ΕΟΠΥΥ χρωστά για νοσηλείες 82 εκ στα στρατιωτικά νοσοκομεία, το οποία χρωστούν 14 εκ. για φάρμακα (2014) στις εταιρίες του ΣΦΕΕ. Επιπλέον οι ΟΤΑ με τις υποδομές που λειτουργούν πρέπει να δαπανούν αξιόλογα ποσά για να καλύπτουν ανάγκες υγείας των συμπολιτών μας. Υπολογίζεται ότι οι συνολικές δαπάνες υγείας των παραπάνω οργανισμών ξεπερνούν τα 200 εκ.
Οι δαπάνες υγείας των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης αναγράφονται στο δελτίο της ΕΛΣΤΑΤ, και για το έτος 2014 ανέρχονται σε 4.599,2 εκ. ευρώ. Ο ΕΟΠΥΥ σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία που κοινοποίησε υπολογίζει τις δαπάνες υγείας του σε 4.513 εκ. ευρώ. (οι τελικές δαπάνες του ΕΟΠΥΥ για το 2013 ανέρχονται σε 4.951 εκ ευρώ). Συνεπώς τα 86 εκ πρέπει να είναι δαπάνες των οργανισμών που δεν ανήκουν στον ΕΟΠΥΥ. Επίσης υπάρχουν οι οφειλές του ΕΟΠΥΥ, που ανέρχονται για το 2014 σε περίπου 614,5 εκ ευρώ, που πρέπει να προστεθούν, ενώ πρέπει να αφαιρεθούν και τα 458 εκ που κατέβαλε ο ΕΟΠΥΥ στα δημόσια νοσοκομεία. Σύνολο δαπανών υγείας για τον ΕΟΠΥΥ περίπου 4.670 εκ ευρώ και γενικό σύνολο ΟΚΑ 4.756 εκ ευρώ .
Υπάρχει ένα θέμα με τις εργοδοτικές/ασφαλιστικές εισφορές του κράτους (σύνταξης, υγείας, εφάπαξ κλπ). Οι εισφορές δεν υπολογίζονται στις δαπάνες υγείας των αντίστοιχων υπουργείων, ούτε η ΕΛΣΤΑΤ τις υπολογίζει, ενώ στους αντίστοιχους δημόσιους υπαλλήλους παρέχεται και σύνταξη και υγειονομική περίθαλψη. Η μισθοδοσία μόνο του Υπουργείου Υγείας ανέρχεται (2014) σε 2,3 δις, άρα οι εργοδοτικές εισφορές θα ανέρχονται σε 460 εκ ευρώ (το 20%).
Οι δημόσιες δαπάνες υγείας (Υπ. Υγείας συν τις εργοδοτικές εισφορές συν Υπ Άμυνας συν Τ.Α συν ΟΚΑ (ΕΟΠΥΥ κλπ) ανέρχονται σε 10.539 εκ ευρώ.
Το δελτίο της ΕΛΣΤΑΤ υπολογίζει επίσης και τις ιδιωτικές δαπάνες υγείας: ιδιωτική ασφάλιση 534,9 εκ- ιδιωτικές πληρωμές (νοικοκυριά) 5.202,9 εκ- ενώ οι δημοσιευμένοι οικογενειακοί προϋπολογισμοί της ΕΛΣΤΑΤ αναγράφουν 5.249,17 εκ.- και λοιπές δαπάνες 198,4 εκ. Σύνολο : 5.936 εκ.
Συμπέρασμα: το γενικό σύνολο των δαπανών υγείας για το έτος 2014, ανέρχεται σε 16.475 εκ ευρώ. (το δελτίο της ΕΛΣΤΑΤ τις υπολογίζει σε 14.711 εκ ευρώ).
* Ο Πίνακας που συνοδεύει το κείμενο, είναι: Hubertine Heijermans ( 1936), My hospital bed