Μερικές φορές, απλουστεύοντας ιστορικά συμβάντα, αποκαλούμε φασιστικά κάποια βραχύβια αντικοινοβουλευτικά και στρατιωτικογενή καθεστώτα. Έτσι δεν θα σταθώ στις, προ του 1936, δικτατορίες του Θ. Πάγκαλου και του Γ. Κονδύλη, που ήταν και οι δύο παλαιοί στρατιωτικοί συνεργάτες του Ελ. Βενιζέλου. Κι ακόμη, ούτε σε προσωρινές άρσεις της αντιπροσώπευσης, όπως η εκτροπή Πλαστήρα, Γονατά προκειμένου να δικαστούν οι έξι της Μικρασιατικής Καταστροφής. Μάλλον εξέφραζαν, αδυναμίες του Ελληνικού Κοινοβουλευτισμού, επενδεδυμένες στις φιλοδοξίες των ενδιαφερομένων. Τα όποια πολιτικά προτάγματα υπήρχαν αναφέρονταν στις διχαστικές αντιλήψεις του μετα-Μικρασιατικού Ελληνισμού. Τέλος, να τονιστεί η απουσία μαζικής στήριξης σ’ αυτές τις διακυβερνήσεις.

Ο Ελληνικός Φασισμός ανατέλλει με τη δικτατορία της 4^ης Αυγούστου 1936 του Μεταξά.

Ουσιαστικά, ο Ελληνικός Φασισμός ανατέλλει με τη δικτατορία της 4^ης Αυγούστου 1936 υπό την ηγεσία του Στρατιωτικού Ι. Μεταξά, από το 1936 ως το 1940. Ψηλαφίζοντας τον Μεταξά, παρατηρούμε τα εξής .

• Αυτός είναι ένας τυπικός Αξιωματικός, μάλλον επαρκής, με πολιτικές και διπλωματικές θέσεις πολύ κοντά στους Γερμανούς ιθύνοντες και στους Έλληνες Βασιλείς.
• Πολιτεύεται, ως τον Αύγουστο του 1936,με το μικρό κόμμα των Ελευθεροφρόνων του οποίου ηγείται ,κινούμενος σε μικρά εκλογικά ποσοστά της τάξεως του 3%.
• Εκφράζει παλαιόθεν αντικοινοβουλευτικές αντιλήψεις και έλκεται ιδεολογικά από τις πρώιμες φασιστικές θέσεις του Μουσολίνι και του Χίτλερ, ενώ διατηρεί σχέσεις αίματος με κάθε σοβαρή εκδοχή του Ελληνικού Αστικού Κατεστημένου, δηλ. Βασιλεία, Εκκλησία, Ανώτατη Δημοσιοϋπαλληλία, Βιομήχανοι.

Πάντως στα πρώτα του, κι όχι τόσο βίαια βήματα, ο φασισμός εφαρμόζει μιαν ισοπεδωτική και λαϊκιστική, φιλεργατική και αντιπλουτοκρατική πολιτική, που σε αρκετούς αρέσει, μέχρι να βρεθούν οι κοινές πατημασιές με τα κάθε κατηγορίας Κατεστημένα.

Ο Μεταξάς ανέλαβε να κυβερνήσει με την νόμιμη κοινοβουλευτική ανοχή των κοιμισμένων κομμάτων στην αρχή, μέχρις ότου ανακοίνωσε δικτατορία εξορίζοντας τους νυσταλέους πολιτικούς, οι οποίοι τον είχαν στηρίξει ως υπηρεσιακό Πρωθυπουργό.

Οι οργανωμένες σημειολογικές φασιστικές σηματοδοτήσεις, πάντα με το μάτι στραμμένο στους Μουσολίνι, Χίτλερ συμπυκνώνονται κυρίως στα εξής…

1. Συγκρότηση Νεολαίας, της ΕΟΝ, με υποχρεωτική συμμετοχή και ίδια αμφίεση          
2. Προσπάθεια δημιουργίας ολοκληρωτικού και-υποτίθεται-συνεκτικού ιδεολογικού αφηγήματος. Είναι ο 3^ος Ελληνικός Πολιτισμός.
3. Οργάνωση ρατσιστικής αντικομμουνιστικής Πολιτείας με έντονα τα αφανιστικά χαρακτηριστικά. Είναι γνωστό, ότι καταδόθηκαν και παραδόθηκαν στους Ναζί, πολυάριθμοι πολιτικοί κρατούμενοι του καθεστώτος.
4. Απαξίωση και ισοπέδωση των ταξικών και κοινωνικών διαφορών. Ο Μεταξάς είναι ο πρώτος εργάτης, αγρότης, μηχανικός, βιοτέχνης,κλπ
5. Πολιτιστική ομοιομορφοποίηση με την ουσιαστική επιβολή του αισθητικού Κίτς. Χαρακτηριστικές οι αρματοδρομίες στο Στάδιο (όπως και το 1967).
6. Υποχρεωτική θεμελίωση του ελληνοχριστιανικού ιδεώδους.
7. Φρικτοί βασανισμοί διαφωνούντων με πρωτεργάτη τον Κ. Μανιαδάκη.
8. Λαϊκιστικά ανακουφιστικά μέτρα υπέρ των αγροτών δημαγωγικής χροιάς.
9. Σταδιακή προσκόλληση πολιτικοδιπλωματικά στο φασιστικό μπλόκ, χωρίς όμως σπάσιμο του παραδοσιακού διπλωματικού προσανατολισμού προς Αγγλία και Γαλλία.
10. Επιτυχείς οσμώσεις του καθεστώτος με το Βιομηχανικό και Τραπεζικό κατεστημένο.

Στην Κατοχή, το φασιστικό εγχείρημα εστιάζεται σε εκδοχές μεσοαστικού δοσιλογισμού και στη δημιουργία θνησιγενών κομματιδίων χιτλερικού προσανατολισμού. 

Το καθεστώς ουδέποτε μπόρεσε να αποκτήσει μεγάλα λαϊκά ερείσματα ακολουθώντας την παραδοσιακή αντιδημοφιλία του Αρχηγού του. Ο ίδιος διεσώθη κάπως στην Ιστορία, εξαιτίας της αντίδρασής του στην Ιταλική εισβολή. Ο Μεταξάς και το δημιούργημά του ενταφιάστηκαν με τον Πόλεμο, όχι όμως και το φασιστικό ιδεολόγημα, για το οποίο κόπιασε.

Στην Κατοχή, το φασιστικό εγχείρημα εστιάζεται σε διάφορες εκδοχές του μεσοαστικού δοσιλογισμού και στη δημιουργία θνησιγενών κομματιδίων χιτλερικού προσανατολισμού, τα οποία γρήγορα κατατροπώνονται από την ΟΠΛΑ και άλλα μικρότερα αντάρτικα πόλης. Κυρίως στην Β. Ελλάδα δημιουργούνται αρκετές ομάδες σκληρές, αντικομμουνιστικού και δοσιλογικού περιβλήματος, χωρίς κάποιες φορές παρούσα την αμιγή φασιστική ιδεολογία. Ήταν πρώτα πρώτα αντικομμουνιστές και μετά όλα τα άλλα. Ενίοτε, οι φασίζοντες οπλαρχηγοί, ξεκινούσαν από τον ΕΛΑΣ, για να αποσπαστούν προς την άλλη ρότα αργότερα.

Ορισμένοι εξ αυτών είναι ντεμί φασίστες στην βάση της ρήσης Τσώρτσιλ « ο εχθρός του εχθρού μου, είναι φίλος». Σε γενικές γραμμές πάντως, οι κατοχικές κυβερνήσεις, τα Τάγματα Ασφαλείας, οι γερμανοτσολιάδες και οι παρτιζάνοι αντικομμουνιστές καπεταναίοι έφτιαξαν ένα ιδιόμορφο φασιστικό πλαίσιο, ακόμα κι αν οι προθέσεις κάποιων δεν ήταν ακριβώς αυτές. Χαρακτηριστικό είναι πως αρκετοί από αυτούς μετά την απελευθέρωση εντάσσονται στην ΕΡΕ όπως ο Μανιαδάκης ή ο Κ. Παπαδόπουλος, μέλος της φριχτής φασιστικής και εγκληματικής τριανδρίας των Παπαδοπουλαίων στις εμφύλιες επιχειρήσεις του Κιλκίς. Πάντως η ένταξη αρκετών σε ημιφασιστικές ομάδες όπως η ΒΑΟ, οφείλονταν και στο φόβο πού δημιουργούσαν οι πρακτικές της κομμουνιστογενούς ΟΠΛΑ, όπως αναφέρουν έγκριτοι τωρινοί ερευνητές.

Στα χρόνια που ακολουθούν ως το 1967, και μετά τις δίκες, πανευρωπαικά, των δοσιλόγων, φασιστοειδή καιροσκοπικά στοιχεία εμφιλοχωρούν ως γκρίζες ζώνες κυρίως στην ΕΡΕ ή ιδρύουν μικρά δικά τους κόμματα όπως ο αντικομμουνιστής μεταξικός Θ. Τουρκοβασίλης, Τραπεζίτης του τότε καθεστώτος.

H δικτατορία του 1967-1974, αποτελεί το επιτυχές αποτέλεσμα ενός αντικοινοβουλευτικού συνωμοτικού σχεδίου περίπου 20 χρόνων, μέσω του ΙΔΕΑ.

H δικτατορία του 1967-1974, αποτελεί το επιτυχές αποτέλεσμα ενός αντικοινοβουλευτικού συνωμοτικού σχεδίου περίπου 20 χρόνων, μέσω του ΙΔΕΑ. Σε αυτό μπολιάστηκαν και αρκετά εθνολαϊκιστικά επιχειρήματα από τις ιδιότυπες δικτατορίες της Β. Αφρικής. Εκτός από τις απομιμητικές, ως προς τον Μεταξά, κινήσεις –βασανιστήρια, κίτς, ερείσματα στους συντηρητικούς θεσμούς-απουσιάζει ο συνεκτικός οργανωμένος φασιστικός Λόγος της Μεταξικής δικτατορίας Τα κεφάλια των οπαδών γεμίζουν από τις αερολογίες των ηγητόρων της. Ίσως ήταν η πιο λίγη ιδεολογικά από τις δύο άλλες παράλληλες δικτατορίες του Φράνκο και του Σαλαζάρ.

Παρά την κάποια αρχική λαϊκή αποδοχή, κυρίως λόγω των αδυναμιών του πολιτικού συστήματος, η μακροημέρευση οφείλονταν στην στήριξη του Αμερικανικού παράγοντα και του εγχώριου οικονομικού κατεστημένου, ενώ η θεσμική Εκκλησία φόρτισε ιδεολογικά την Χούντα με τα Ελληνοχριστιανικά φληναφλήματα.

Μεταπολιτευτικά η Χουντική Ακροδεξιά εκπροσωπείται στην αρχή από συντηρητικότατους προδικτατορικούς πολιτικούς που πάντως δεν τους λες φασίστες. Στο μεταξύ εμφανίζονται τα πρώτα αμιγώς φασίζοντα γκρουπούσκουλα μεταξικής και αντισημιτικής έμπνευσης, με ημιναζιστικούς χαιρετισμούς και αρχηγό τον Κ. Πλεύρη, τον μοναδικό επαρκή θεωρητικό ιδεολόγο που ανέδειξε η αντικοινοβουλευτική εκδοχή του ελληνικού αντισημιτισμού. Βέβαια έχουμε και τους βομβιστές του σχηματισμού 4^η Αυγούστου, όπως ο Αρ.Καλέντζης των τυφλών βομβιστικών επιθέσεων στον κινηματογράφο ΕΛΛΗ κι αλλού. Και κάπου από εδώ, όπως κι από το ΕΝΕΚ και την Παπαδοπουλική ΕΠΕΝ, εμφανίζονται τα αυγά της πρώτης Χρυσαυγίτικης γενιάς.

Χρυσή Αυγή

Η Χρυσή Αυγή (ΧΑ, του λοιπού στο κείμενο), έχει την πρωτοτυπία να είναι το πρώτο αμιγώς φασιστικό αντικοινοβουλευτικό κόμμα στην Ελλάδα, που με νόμιμη εκλογή έχει περίπου 20 βουλευτές. Επειδή τα ολοκληρωτικής και εθνοφυλετικής ρότας κόμματα ή διακυβερνήσεις, είναι πολύ σύνθετα στον προσδιορισμό τους θα επιχειρηθεί μια ερμηνεία του φαινομένου με εν γένει κοινωνικούς –ιστορικούς αλλά και ψυχολογικούς - ψυχαναλυτικούς ορισμούς.

Η Χρυσή Αυγή είναι το πρώτο αμιγώς φασιστικό αντικοινοβουλευτικό κόμμα στην Ελλάδα.

Ο περιβάλλων χώρος, εντός του οποίου σήμερα ανδρώνεται η ΧΑ, λένε πως μοιάζει τηρουμένων των εποχών με την περίοδο Βαϊμάρης. Και πράγματι είναι έτσι. Προϊούσα εξαθλίωση, οικονομική αβεβαιότητα, θραύση του κοινωνικού ιστού, ιδεολογική πλαδαρότητα κι αμηχανία των παραδοσιακών κομμάτων, αλλαγές στους όρους σύστασης του Έθνους, αγκυλωτικές αδυναμίες της Πολιτείας να επέμβει εφαρμόζοντας τον Νόμο, ίσα, σε όλους όσοι κατοικούν στην χώρα. Υπάρχουν όμως και προφανείς διαφορές με το τότε.

Η Βαϊμάρη ήταν η πρώτη έντιμη προσπάθεια των Γερμανών να συστήσουν αστικό Κράτος μετά από δύο ήττες, αυτή του Αυτοκρατορικού φεουδαρχισμού και την άλλη του Α’ ΠΠ. Επί πλέον η όλη Ευρώπη ήταν στην φάση της μορφοποίησης της κι αντί για Πανευρωπαϊκούς Θεσμούς είχαμε λυκοφιλίες ανά δύο. Όπως περιγράφει και το πολύ καλό ομώνυμο βιβλίο των εκδόσεων ΠΟΛΙΣ, η Βαϊμαρική Δημοκρατία είναι ανάπηρη και κατά συνέπεια ανήμπορη για συντεταγμένη δράση. Επιπλέον όσον ο Ναζιστικός Φασισμός μορφοποιείται γύρω στο 1930, κλείνει πονηρά το μάτι με σχεδόν ακαριαία ανταπόκριση, προς το βιομηχανικό και στρατιωτικό κατεστημένο. Ο Κρούπ και ο Πόρσε στηρίζουν έμπρακτα τον Χίτλερ δίνοντας το έναυσμα και στους άλλους. Υψηλόβαθμοι στρατιωτικοί όπως ο Γκαίρινγκ ενσωματώνονται στο καθεστώς, ενώ καταβάλλεται προσπάθεια να αποκτήσει ο Φασισμός και μια διανοητικοποίηση, στρεβλή κι αρρωστημένη ασφαλώς, αλλά πάντως παρούσα. Έτσι διαστρεβλώνονται κατά το δοκούν τμήματα των απόψεων του Δαρβίνου και του Νίτσε, λιγότερο του Σοπενάουερ, ενώ υιοθετείται πλήρως ο Βάγκνερ στα λιμπρέτα του οποίου, λένε, πως βρίσκεται η επιτομή της ιδεολογίας του Ναζισμού.

Πολλά θυμίζουν Βαϊμάρη, όμως υπάρχει ένα αλλά. Η ύπαρξη της Ε.Ε έστω και κλυδωνιζόμενης.

Τον Χίτλερ συνεπικουρεί αγόγγυστα, τόσο πριν την εξουσία, όσο και κατά την διάρκειά της, σχεδόν το σύνολο της Πανεπιστημιακής ελίτ με χαρακτηριστικές περιπτώσεις τον μεγάλο υπαρξιστή φιλόσοφο και Πρύτανη, τότε, Μ. Χαϊντεγκερ –τι κρίμα- και τον σπουδαίο Αρχιτέκτονα Μ. Σπέερ. Υπάρχει η ανάγκη το ιδεολόγημα να σταθεί δημιουργώντας αστικό κατασκευαστικό ιστό που θα ορίζει τον ναζιστικό φορμαλισμό. Επιπλέον χιτλερικοί διανοούμενοι όπως ο Ρόζενταλ στο παρασκήνιο κι ο Γκαίμπελς στο προσκήνιο αναλαμβάνουν στα πλαίσια της Παγγερμανικής αντίληψης περί Άριας υπεροχής ,να μαζικοποιήσουν αυτή ακριβώς την ανερμάτιστη θεωρία. Μόνον ο Λουθηρανισμός δεν τα πάει καλά με τον Ναζισμό, κυρίως εξαιτίας αμοιβαίας ασυμφωνίας, και οι πάστορες εξολοθρεύονται μαζικά. Ο Φασισμός ήταν πάντοτε φονικά αντιθρησκευτικός κι όχι ανεξίθρησκος. Πάνω κάτω και στο Μουσολινισμό γινόντουσαν τα ίδια με μικρότερη ένταση, ενώ διανοούμενοι όπως ο Ε. Πάουντ, ο ντ Ανούτσιο κι ο φουτουριστής Μαρινέτι στήριξαν ολικά τον Μουσολίνι. Στην Ιταλία πάντως η Καθολικοί στήριξαν τον Φασισμό. Η δε ταινία ΣΑΛΟ του Παζολίνι είναι μια ακριβής αποτύπωση των κοινωνικών και ψυχοδυναμικών παραμέτρων του. Λίγες κουβέντες γι αυτές τις παραμέτρους τώρα.

Σε συνθήκες διάτμησης του Υπερεγώ, δηλ. του κοινωνικού και πολιτισμικού θεμελίου, τα επιμέρους Εγώ και τα αθροίσματά τους, τουτέστιν τα άτομα και οι όποιες συλλογικότητες διαρρέουν, γίνονται χύμα επί το απλούστερον. Τότε ξεπηδούν τα χειρότερα καταστροφικά ένστικτα, γνωστά και ως ένστικτα του Θανάτου στη ψυχαναλυτική ορολογία, αυτά που αφορούν σε όλους , αναφέρονται στην βία ,στο μίσος, στην κατακτητικότητα, στη διαστροφή. Κανονικά αυτά ως ενοικούντα στους φόβους των πρώιμων παιδικών ηλικιών, εντός του Ασυνειδήτου, με την κατάλληλη παιδευτική διαδικασία του Πολιτισμού και των παραγώγων του πχ. Οικογένεια, Παιδεία συρρικνώνονται σε μια μεριά του Εγώ ,σχεδόν ανήμπορα σε κανονικές συνθήκες, οι άνθρωποι δε πορεύονται με σεβασμό και ανοχή στον Άλλο.

Η ΧΑ είναι γέννημα της ανύπαρκτης αποτελεσματικότητας του Κράτους. 

Σε συνθήκες έκτακτες, σαν τις παραπάνω, οι άνθρωποι, οι λιγότερο δουλεμένοι στον Πολιτισμό, γίνονται έρμαια των ίδιων των ενστίκτων καταστροφής μισώντας και πολεμώντας κάθε τι διαφορετικό και λατρεύοντας κάθε όμοιο, γι αυτό και η ομοιότητα στην αμφίεση των παρακρατικών στα φασιστικά καθεστώτα. Τάδε έφη Φρόϊντ και λοιποί μεγάλοι της Ψυχανάλυσης. Οι ακρότητες του Αουσβιτς εδώ ανήκουν.

Τι από αυτά γίνονται σήμερα στην Ελλάδα; Καταρχήν πολλά θυμίζουν Βαϊμάρη, όμως υπάρχει ένα αλλά. Η ύπαρξη της Ε.Ε έστω και κλυδωνιζόμενης. Όσο η Ευρώπη θα παίρνει μια άλλη ρότα, απομακρυνόμενη από τα προτεσταντικά στοιχεία του παρόντος και ο Νότος θα αρχίσει να ανασαίνει αναπτυξιακά, ενώ η ίδια θα επαναποκτά το κίνητρο της ουσιαστικότερης πολιτικής και δημοσιονομικής ομοσπονδοποίησης θα αρχίσει να ενοποιείται λειτουργικά, εκ νέου, το διαρραγέν κοινωνικό, οικονομικό και πολιτισμικό εποικοδόμημα.

Η ημέτερη ΧΑ είναι γέννημα αυτής της παρούσας ελλειμματικότητας κι επιπλέον της έως τώρα ανύπαρκτης αποτελεσματικότητας του Κράτους. Ο Χόμπς όρισε στον Λεβιάθαν του κυνικά το Κράτος ως τον λογικότερο μηχανισμό αποτροπής της βίας του ενός προς τον άλλο, για όποιον λόγο τους καπνίσει και εν συνεχεία για την ομαλή διαιτήτευση αντικρουόμενων επιδιώξεων.

Σήμερα η σκυτάλη κατοικοεδρεύει στον ΣΥΡΙΖΑ της Αργεντίνικης δραχμής και του εύπεπτου Λόγου.

Τόχουμε ξαναπεί. Στην Ελλάδα το Κράτος και η παράγωγή του Πολιτεία, φορτίστηκαν εδώ και χρόνια με τόνους ενός εκρηκτικού μίγματος εθνολαϊκισμού και δημαγωγίας με τις εξαιρέσεις των κυβερνήσεων Καραμανλή του πρεσβύτερου, Σημίτη, Α. Παπανδρέου (1993-1996), Παπαδήμου και αυτής των Σαμαρά –Βενιζέλου κατά το μάλλον. Κι όταν αυτές οι κυβερνήσεις κάναν τους τόννους κιλά, νάσου οι αντιπολιτεύσεις να συμπληρώνουν τις ποσότητες δημοκοπίας και απλουστευτικών λύσεων.

Σήμερα η σκυτάλη για την ώρα κατοικοεδρεύει στον ΣΥΡΙΖΑ της Αργεντίνικης δραχμής και του εύπεπτου Λόγου. Η διαχρονία του δημοκοπικού λόγου αθροισμένη στις Βαϊμάρες των καιρών μας είναι μια κύρια αιτία της καθιέρωσης της ΧΑ. Δεν καταλογίζω σε κανέναν συνειδητές ευθύνες παρά μόνον απίστευτη επιπολαιότητα και άγνοια της Ιστορίας.

Απειλούμαστε; Όσο το Κράτος δεν παρεμβαίνει σε ιστορίες διαχρονικής τρέλας με σχέδιο, προβλεπτικότητα, σεβασμό στα δικαιώματα των υπαιτίων και στις αναμονές των θιγομένων κι όταν ο κάθε υπουργός ή υπόλογος εγκαλούνται σε κάθε μικροαστοχία των καθυστερημένων νόμιμων δράσεων της Πολιτείας, να κάνει αυτό που πρέπει όταν πρέπει, ναι, απειλούμεθα (σχετικά) από τα νεόδμητα Τάγματα.

Απειλούμαστε; Ναι, απειλούμεθα από τα νεόδμητα Τάγματα.

Όσον ως κοινωνία συνωμοσιολογούμε διαρκώς πότε για τους μετανάστες, πότε για τους Εβραίους, πότε για τους Ευρωπαίους, τότε απειλούμεθα.

Η κάθε ΧΑ, εδώ η αλλού, κρυφίως φασιστική ή ισλαμικά φονταμενταλιστική δεν είναι παρά το ανεστραμμένο είδωλο της ειδεχθούς ελλειμματικότητάς μας ως ανθρώπων και ως κοινωνίας.

Η Ελλάδα που μπορεί σιγά σιγά να φτιάχνεται με ανθρώπους κανονικούς Έλληνες Ευρωπαίους, που κατά κανόνα δεν φοροδιαφεύγουν, εργάζονται, καινοτομούν κι αντιστέκονται στις συντεχνίες και στον παρασιτισμό, ενοχλείται μα δεν απειλείται.

Υ.Γ¹.. Το στρατιωτικό, βιομηχανικό, εκπαιδευτικό κατεστημένο ουδόλως συγκινείται για την ώρα   από τους ομοιόμορφα ντυμένους γυμναστές και πεζοναύτες της ΧΑ. Αυτό είναι ,σε αντίθεση με τα ιστορικά προηγούμενα ,και ελπιδοφόρο για την χώρα μας. Πάντως καλού κακού όσοι συμπολίτες μας χουχουλιάζουν και κλωσούν τα αυγά της ΧΑ, ας προσέχουν το σπάσιμο του κελύφους. Δεν βγαίνουν πάντοτε μικρά κίτρινα γλυκά πουλάκια.

Υ.Γ²..Oπως κλείνω το κείμενο, θυμάμαι τότε στη Γαλλία τον αποκλεισμό Ζοσπέν από τον 2^ο γύρο των Προεδρικών εκλογών. Οι αναλυτές είχαν εντοπίσει σωρηδόν μετακινήσεις ψηφοφόρων λαϊκότροπων μικρών ριζοσπαστικών κομμάτων αλλά και του ΚΚΓ απευθείας στον Λεπέν. Ε! Κάτι θέλει να πει και για τα δικά μας.

* Ο Πίνακας που συνοδεύει το κείμενο, είναι: Σπύρος Βασιλείου (1903 – 1985), Άνθρωποι και καΐκι