Με αφορμή όλη αυτή την έκρυθμη κατάσταση που επικρατεί όχι μόνο στην χώρα μας, αλλά σε ολόκληρο σχεδόν τον κόσμο, επιχειρώ να τακτοποιήσω κάποιες σκέψεις γύρω από το πώς θα μπορέσουν οι κοινωνίες μας να βγουν αλώβητες και ακόμη περισσότερο, αναβαθμισμένες από αυτόν τον αναβρασμό που χαρακτηρίζει την εποχή μας.
Ζούμε σε μια εποχή μετάβασης σε έναν νέο κόσμο, σε μια νέα ισορροπία και ως γνωστόν οι μεταβατικές εποχές που γεννούν νέες ισορροπίες στις κοινωνίες, εμπεριέχουν τον πόνο και τις ωδίνες μιας πραγματικής γέννας. Το παλιό φεύγει και το νέο παλεύει να γεννηθεί..
Είμαστε λοιπόν μπροστά σε μια εποχή που την χαρακτηρίζει η εκπληκτική τεχνολογική ανάπτυξη, γνωστή ως 4η βιομηχανική επανάσταση, κατά την οποία η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης, η νανοτεχνολογία, η αλλαγή της ενέργειας που θα χρησιμοποιεί στο εξής η ανθρωπότητα, η κλιματική αλλαγή, το κύμα μετανάστευσης, η ανάδυση γιγαντιαίων οικονομιών , η ανακατάταξη των γεωπολιτικών ισορροπιών, η σύγκρουση πολιτισμών, η αμφισβήτηση της φιλελεύθερης Δημοκρατίας δημιουργούν ένα πρωτόγνωρο αλλά και εξαιρετικά εύφλεκτο περιβάλλον το οποίο οι κοινωνίες μας φαίνεται ότι δεν μπορούν να διαχειριστούν.
Ο φόβος και η αγωνία για το μέλλον, δημιουργούν αντιδράσεις που εκτίνονται από την απλή ανησυχία έως την ριζοσπαστικοποίηση και την βαρβαρότητα.
Μπροστά σε αυτή την κατάσταση, πώς μπορεί να αντιδράσει ο πολίτης ως άτομο αλλά και η κοινωνία ως οργανωμένο σύνολο;
Ο πυρήνας της σκέψης μου ξεκινάει από την παραδοχή ότι μια κοινωνία δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα σύνολο ατόμων, τα οποία βρίσκουν μια ισορροπία συνύπαρξης, μια ισορροπία συνείδησης και πολιτισμού στην συγκεκριμένη ιστορική περίοδο που ζουν.
Οι άνθρωποι σαν άτομα με την παιδεία τους, με την συνείδηση τους, με την επίγνωση τους, με την κατανόηση των πραγματικοτήτων, με τις δοξασίες τους, με τα έθιμα τους, με τις προκαταλήψεις τους, τις πεποιθήσεις τους , συγκροτούν ρεύματα σκέψης και συνείδησης που διαμορφώνουν τον τρόπο που ζουν την συγκεκριμένη στιγμή.
Χρειάζεται επειγόντως να δημιουργήσουμε μια νέα Αναγέννηση, αλλιώς ο Μεσαίωνας που προβάλει θα μας καταπιεί.
Από αυτήν την ατομική συνείδηση που γίνεται συλλογική συνείδηση, ξεπηδούν και οι ηγεσίες τους και τα συμβαίνοντα στην ζωή τους.
Άρα, αν θέλουμε να αλλάξουμε ουσιαστικά προς το καλύτερο τις κοινωνίες μας, δεν έχουμε παρά να επενδύσουμε στην παιδεία εκείνη που θα διαμορφώσει πιο ενσυνείδητους ανθρώπους.
Ανθρώπους που θα έχουν πιο δομημένες προσωπικότητες, ανθρώπους που θα τους έχουν δοθεί τα εργαλεία της κριτικής και ελεύθερης σκέψης, ανθρώπους που θα διαπνέονται από ανθρωπιστικά ιδεώδη, ανθρώπους που θα μπορούν να λύνουν τα προβλήματα τους, προσωπικά και κοινωνικά.
Ένα από τα ιερότερα κείμενα που έχουν γραφεί ποτέ, είναι κατά την γνώμη μου η χάρτα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ΟΗΕ. Πόσοι την γνωρίζουν; Πόσοι την σέβονται;
Υπάρχει μια τεράστια κληρονομιά πολιτισμού. Πόσοι την γνωρίζουν; Πόσοι την σέβονται;
Τελειώνουμε τα σχολεία μας και στην ουσία βγαίνουμε αμόρφωτοι και αστοιχείωτοι για την βασική διαχείριση του εαυτού μας και του κοινωνικού και φυσικού μας περιβάλλοντος.
Και ιδού τα προβλήματα. Άτομα δυστυχισμένα, οικογένειες δυστυχισμένες, κοινωνίες δυστυχισμένες, που παράγουν αντί να λύνουν προβλήματα.
Κατά την γνώμη μου, έχουμε στην διάθεσή μας όλη τη γνώση, μια γνώση που ποτέ άλλοτε δεν υπήρχε σε τέτοια έκταση και σε τέτοια πρόσβαση, ώστε να χτίσουμε μια άλλη καλύτερη κοινωνία.
Είναι θέμα μιας πολιτικής επιλογής, αυτή η γνώση να περάσει στην βασική εκπαίδευση που παρέχει η Πολιτεία στους νέους και αυριανούς πολίτες.
Τυχαία διάβαζα για την εκπαίδευση που λαμβάνουν στο σχολείο τα παιδιά των πριγκίπων της Βρετανίας.. 4,5 χρονών και το πρόγραμμα εκπαίδευσης περιλαμβάνει φιλοσοφία..
Τι μας εμποδίζει αυτά τα κείμενα της παγκόσμιας σκέψης να μπουν στα σχολεία και να γίνουν βίωμα και τρόπος ζωής των νέων ανθρώπων που θα συγκροτήσουν την αυριανή κοινωνία.
Τι μας εμποδίζει ώστε οι νέες επιστημονικές ανακαλύψεις σε όλους τους τομείς όπως η ψυχολογία, να γίνουν βίωμα και εργαλεία επίγνωσης του εαυτού μας και των άλλων, τι μας εμποδίζει ώστε τα βασικά στοιχεία της νομικής επιστήμης να μας βοηθήσουν να καταλάβουμε την λογική της συνύπαρξης και της πολιτικής, ή τι μας εμποδίζει να εισάγουμε τις τέχνες και τον πολιτισμό στα σχολεία ώστε από νωρίς οι αυριανοί πολίτες να καλλιεργήσουν την ανώτερη φύση τους..
Αντί για αυτό, επιμένουμε στην παπαγαλία γνώσεων που θα ξεχαστούν, κλεισμένοι σε σχολεία κλουβιά, με μια αυταρχική εκπαίδευση που σκοτώνει την φυσική τάση του ανθρώπου για μάθηση και που οδηγεί στην ουσιαστική αμορφωσιά του μεγαλύτερου μέρους των αυριανών πολιτών.
Η εποχή μας τρέχει με εκπληκτική ταχύτητα και εμείς αρνούμαστε να ακολουθήσουμε, μένοντας προσκολλημένοι στο παρελθόν, αρνούμενοι να αλλάξουμε, αναπαράγοντας την δυστυχία μας και εξωτερικεύοντας την, δημιουργώντας έτσι μια κοινωνική δυστυχία μέσα στην οποία κολυμπάμε όλοι παραδομένοι στην μοίρα μας.
Οι καιροί τρέχουν και είναι ώρα για μια αφύπνιση και μία απόφαση .
Είναι η ώρα για την Πολιτεία να πάρει τις αποφάσεις της και να ηγηθεί αυτής της κοινωνικής αλλαγής παρέχοντας στα άτομα την παιδεία εκείνη που θα τα οδηγήσει στην κοινωνική ευτυχία.
Δεν υπάρχει άλλος τρόπος.. Κατά την γνώμη μου, αυτή θα είναι η επανάσταση της εποχής μας. Η αφύπνιση των συνειδήσεων μέσα από την παιδεία και όχι πια μέσα από την βία και το αίμα.
Χρειάζεται επειγόντως να δημιουργήσουμε μια νέα Αναγέννηση, αλλιώς ο Μεσαίωνας που προβάλει θα μας καταπιεί.
* Ο Πίνακας που συνοδεύει το κείμενο, είναι: Peter Paul Rubens, "Massacre of the Innocents"