Κάθε μέρα που περνάει ολοένα και περισσότερο εδραιώνεται η αίσθηση ότι δυστυχώς μόνο τα χειρότερα έπονται και πως δεν θα υπάρξει καμία δυνατότητα αλλαγής της κατάστασης στον τόπο μας προς το καλύτερο - μια αίσθηση που καταγράφεται και δημοσκοπικά. Χαρακτηριστική ήταν η έρευνα της Kapa Research που δημοσιεύθηκε στο ΒΗΜΑ της Κυριακής (30/11) την επομένη του τραγελαφικού συμβουλίου πολιτικών αρχηγών και παρουσιάζει το πολιτικό τοπίο διαλυμένο. Όλες οι πολιτικές επιλογές που υποστηρίχθηκαν με θέρμη από το εκλογικό σώμα και οδήγησαν στην τριπλή νίκη των Συριζα-Ανελ τώρα, εκ των υστέρων, αμφισβητούνται (δημοψήφισμα, σύγκρουση με εταίρους, προσφυγή σε εκλογές το Σεπτέμβρη, συμφωνία με εταίρους). Σημειώνω εδώ την εντυπωσιακή αλλαγή των συσχετισμών για το δημοψήφισμα, σύμφωνα με την έρευνα αυτή. Τότε το 61,3% τάχθηκε υπέρ του δημοψηφίσματος και του ΟΧΙ και το 38,7% κατά του δημοψηφίσματος και του ΝΑΙ. Τώρα, τι ειρωνεία (!), σύμφωνα με την έρευνα, το 64,9% χαρακτηρίζει λάθος επιλογή το δημοψήφισμα και μόλις το 33,8% σωστή. Στερνή μου γνώση ...
Μπορούμε να σταματήσουμε την κατρακύλα και να δημιουργήσουμε το περιβάλλον που απαιτείται για την ανάταση της χώρας.
Είναι έτσι όμως; Φτάσαμε μήπως στο «τέλος της ιστορίας»;- αντιστρόφως αναγνωσμένο από το ομώνυμο βιβλίο του Φ. Φουκουγιάμα καθώς στην περίπτωσή μας είναι ένα «κακό» τέλος; Η πατρίδα μας θα βουλιάζει καθημερινά στο σκοτάδι, παραδομένη στην εθνικολαϊκιστική (ή μήπως πρέπει να αρχίσουμε να μιλάμε για ύστερο εθνικοσοσιαλισμό;) κυβέρνηση των «τσιπροκαμμένων», αποδεχόμενη στωικά τον αυτάρεσκο αυταρχισμό της και την συστηματική υπονόμευση των θεσμών, αδύναμη να αντιδράσει;
Η απάντηση δεν μπορεί παρά να είναι αρνητική. Φυσικά και όχι. Φυσικά και μπορούμε να αντιδράσουμε και να σταματήσουμε την κατρακύλα της χώρας μας, να κερδίσουμε το χαμένο έδαφος και να δημιουργήσουμε το περιβάλλον που απαιτείται για την ανάταση της χώρας. Για να συμβεί αυτό όμως υπάρχουν προϋποθέσεις που αφορούν όλους μας - ως πολίτες και ως συλλογικότητες:
Κοινωνικές προϋποθέσεις
Η πρώτη προϋπόθεση είναι η κοινωνική.
Πολλά μάθαμε τα χρόνια της κρίσης και ακόμα περισσότερα την τελευταία αυτή χρονιά που ανέλαβαν την διακυβέρνηση του τόπου αυτοί που έταζαν πως θα μας έβγαζαν από την κρίση «με ένα νόμο κι ένα άρθρο» μόνο και μόνο για να υφαρπάξουν με δόλο την εξουσία και να μας χώσουν πιο βαθιά σε μια κρίση που δεν είναι πια μόνο οικονομική, αλλά είναι και θεσμική, καθώς το ζήτημα είναι πλέον η διαχείριση της εξουσίας συνολικά, από την οικονομία έως την εξωτερική πολιτική.
Να συνομολογήσουμε πρώτα από όλα την αλήθεια.
Και τώρα που γίναμε όλοι σοφότεροι, πρέπει να συνομολογήσουμε πρώτα από όλα την αλήθεια: πότε ξεκίνησε η κρίση, ποια ήταν η κρίση, αν είναι το μνημόνιο που έφερε την κρίση ή η κρίση που έφερε το μνημόνιο ως την λιγότερο κακή λύση, ποιος ήταν ο μόνος ασφαλής δρόμος υπέρβασής της κρίσης και ποια τα εμπόδια που ανυψώθηκαν. Να αποδεχθούμε ότι δεν ήταν παράφρονες, δοσίλογοι και γερμανοτσολιάδες όσοι κατέβαλαν προσπάθειες για να ξεπεραστεί η κρίση ακολουθώντας τον δύσκολο αλλά ασφαλή δρόμο, ούτε ήταν «φίλοι του λαού», άγγελοι της εθνικής κυριαρχίας και της λαϊκής δικαιοσύνης όσοι είχαν επιδοθεί σε αγώνα λάσπης και δημαγωγίας εμποδίζοντας και παραποιώντας όποια προσπάθεια. Να αποκατασταθεί η κοινωνική συνοχή και να αφήσουμε πίσω τα διχαστικά σχήματα που πριν ήταν «αντιμνημονιακοί» - «μνημονιακοί» και τώρα έχουν τη μορφή «παλαιό» - «νέο». Όπου παλιό είναι απλώς το άλλο, το διαφορετικό, το υπεύθυνο.
Κοινωνική προϋπόθεση είναι επίσης το να αντιληφθούμε όλοι πως έχει σημασία η ίδια η κοινωνία να είναι φιλοαναπτυξιακή και φιλοεπενδυτική προκειμένου να σπάσει ο κύκλος της ύφεσης και της ανεργίας και να κινητοποιηθούν όλες οι δημιουργικές δυνάμεις: παραγωγικές, επιχειρηματικές, επιστημονικές, δυνάμεις της κοινωνίας των πολιτών και της οικονομίας. Κανείς δεν περισσεύει και το δόγμα ΝΙMBY (Not in my back yard) δεν μπορεί να ισχύσει. Όπως δεν μπορούμε και να κινούμαστε με την προσδοκία να «ψοφήσει η κατσίκα του γείτονα» - κάτι που πάει να γίνει τώρα η επίσημη κυβερνητική πολιτική (αφού δεν μπορούμε να είμαστε όλοι πλούσιοι και υγιείς ας γίνουμε όλοι φτωχοί και δυστυχείς)
Η κοινωνία δεν μπορεί να παρακολουθεί ή ακόμη και να συμμετέχει στο «έγκλημα» και ύστερα να αναζητεί συνωμοσίες και ενόχους διατηρώντας την ανύπαρκτη παρθενία της.
Πολιτικές προϋποθέσεις
Πολιτική προϋπόθεση είναι να αντιληφθεί όλο το πολιτικό προσωπικό πως πάνω από τις ατομικές φιλοδοξίες του καθενός και πάνω από τις συλλογικές εκλογικές προσδοκίες είναι η χώρα και η ζωή των πολιτών. Χρειάζονται υπερβάσεις, αναγνώριση των πραγματικών αναγκών του τόπου προκειμένου να τεθεί το πολιτικό προσωπικό στην υπηρεσία αυτών. Ο πολιτικός χάρτης έχει αλλάξει μέσα στη δίνη της «αντιμνημονιακής» τύφλωσης και πριν δουν οι πολίτες την αυτοδιάψευση του ΣΥΡΙΖΑ. Η κοινωνική διαστρωμάτωση έχει αλλάξει Η κλασική διάκριση σε αριστερά και δεξιά δεν οδηγεί πουθενά πια όταν έχεις «απέναντι σου» μια κυβέρνηση αυτοαναιρούμενης αυταρχικής αριστεράς με ακροδεξιούς συμμάχους.
Να συγκροτηθεί μια ευρύτατη συνεργασία όλων των δυνάμεων του δημοκρατικού τόξου.
Χρειάζεται να συγκροτηθεί μια ευρύτατη συνεργασία όλων των δυνάμεων του δημοκρατικού τόξου που αποδέχονται το ευρωπαϊκό πλαίσιο αναφοράς, χωρίς αποκλεισμούς και αυτοαποκλεισμούς. Χρειάζεται ένας εθνικός συναγερμός. Ο κ. Τσίπρας εξακολουθεί δυστυχώς να παίζει μεταξύ αναζήτησης «συναίνεσης» που πάντοτε υπονόμευε και αναζήτησης «πλειοψηφίας» σε περίπτωση κοινοβουλευτικών απωλειών. Βλέπει δε εντέλει τη λύση στον εισοδισμό στα μικρότερα κόμματα της αντιπολίτευσης την ώρα που απολαμβάνει την συνεχιζόμενη εσωκομματική αντιπαράθεση στη ΝΔ. Οι ατομικές προσχωρήσεις κάποιων βουλευτών, δηλαδή σενάρια αποστασίας, συζητούνται από κάποιους σαν να είναι κάτι πολιτικά θεμιτό!
Ο τόπος μας χρειάζεται κυβέρνηση με επάρκεια διαχειριστική αλλά και στρατηγική. Χρειάζεται μια κυβέρνηση αναπτυξιακή και μεταρρυθμιστική. Για να υπάρξει αυτή η κυβέρνηση, πρώτο βήμα είναι να υπάρξει μία αντιπολίτευση που ξέρει τι θέλει και επιδιώκει να το επιβάλλει σε μια κυβέρνηση που απλώς αναζητά προσχήματα.
Τα ψέμματα που βολεύουν το πολιτικό σύστημα και χαϊδεύουν τα αυτιά των απρόθυμων να δουν την πραγματικότητα πολιτών δεν έχουν θέση σε μια άλλη προοπτική της χώρας. Η αλήθεια και οι συνέπειες της αποτελούν την sine qua non συνθήκη για την ολική επαναφορά της πολιτικής και των υποκειμένων της στο προσκήνιο.
Θεσμικές προϋποθέσεις
Σε μια περίοδο που αμφισβητούνται οι θεσμοί, βασική προϋπόθεση εθνικής ανάτασης είναι:
- ο σεβασμός του κράτους δικαίου
- ο σεβασμός της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης
- ο σεβασμός των ανεξάρτητων αρχών
Άμεση αλλαγή του εκλογικού νόμου και κατάργηση του μπόνους των 50 εδρών.
Βασική θεσμική προϋπόθεση είναι η προστασία και ο σεβασμός του Κοινοβουλίου πρωτίστως δε του ίδιου του εκλογικού σώματος με την άμεση αλλαγή του εκλογικού νόμου και την κατάργηση του μπόνους των 50 εδρών στο πρώτο κόμμα, ανεξαρτήτως εκλογικού ποσοστού. Η περίοδος των μονοκομματικών αυτοδύναμων κυβερνήσεων έχει ευτυχώς παρέλθει .
Αναπτυξιακές προϋποθέσεις
Η κοινωνία και το πολιτικό σύστημα οφείλει να αλλάξει «λεξιλόγιο». Η «παραγωγή» να αντικαταστήσει την «διανομή» (των δανεικών), με τη δικαιολογία ότι εξασφαλίζει χαμηλής ποιότητας ή και ανύπαρκτες κοινωνικές παροχές. Κράτος και αγορά οφείλουν να αποκαταστήσουν μια νέα ισορροπία. Να αποκτήσουν και τα δυο «επιχειρηματικότητα» που μαζί με την καινοτομία θα καθοδηγήσουν την ανάπτυξη της χώρας. Η φορολογία δεν μπορεί να τιμωρεί τους παραγωγικούς ανθρώπους και τις επιχειρήσεις, αλλά να γίνεται εργαλείο ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής.
Βασικός πυλώνας της εθνικής ανάτασης είναι αδιαμφισβήτητα οι αναπτυξιακές προϋποθέσεις. Δεν χρειάζεται να παρατεθούν τα συγκριτικά αναπτυξιακά πλεονεκτήματα της χώρας μας. Είναι γνωστά.
Χρειάζεται ένα κράτος που να θέλει να λειτουργήσει φιλοεπενδυτικά και φιλοαναπτυξιακά.
Η ασφάλεια δικαίου είναι το μεγαλύτερο αναπτυξιακό και επενδυτικό κίνητρο. Αλλά φυσικά χρειάζεται να έχουμε ένα κράτος που να θέλει να λειτουργήσει φιλοεπενδυτικά και φιλοαναπτυξιακά. Ένα κράτος που δεν ποινικοποιεί τις επενδύσεις ενώ δίνει κίνητρα για την κινητοποίηση των δημιουργικών δυνάμεων της κοινωνίας.
Με τον τρόπο αυτό συγκροτείται ένα Εθνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης που υπερβαίνει το μνημόνιο και επιτρέπει στην Ελλάδα και πάλι να οραματιστεί και να σχεδιάσει το μέλλον της. Το τέλος των αντιμνημονιακών ψευδαισθήσεων διευκολύνει τώρα τη σύναψη αυτής της μεγάλης εθνικής συμφωνίας ανασυγκρότησης.
***
Η ικανοποίηση αυτών των κοινωνικών, πολιτικών, θεσμικών και αναπτυξιακών προϋποθέσεων είναι η αφετηρία για την εθνική ανάταση. Στο χέρι μας είναι. Όποιοι θέλουν και μπορούν. Αν δεν το τολμήσουμε και παραμείνουμε δέσμιοι ενός αδύναμου «θα ήθελα» κι ενός δυνατού «δεν τόλμησα», τι θα διηγηθούμε στα παιδιά μας όταν θα ρωτούν: κι εσύ γιατί δεν έκανες κάτι;
* Ο “Πίνακας που συνοδεύει το κείμενο, είναι: Salvador Dali ( 1904 – 1989) Geopoliticus Child Watching the Birth of the New Man"