Παρά το γεγονός ότι η Ευρώπη των λαών, οικοδομήθηκε υποτίθεται, δεκαετίες τώρα, στην κατεύθυνση του οράματος των ιδρυτών της, ως ένας οργανισμός που θα αποτελούσε πρότυπο μοντέλο ανοιχτής κοινωνίας, με σεβασμό στη διαφορετικότητα, αλλά πολύ περισσότερο με τη δυνατότητα να επικοινωνεί μέσα από μια πλουραλιστική διαλεκτική με άλλους πολιτισμούς.
Εντούτοις, στο πρώτο μεγάλο κύμα προσφύγων πολέμου, αρκετές χώρες της κεντρικής Ευρώπης, αντέδρασαν φοβικά. Είναι αλήθεια ότι για πολλούς, η Ανατολή φαντάζει σαν κάτι μακρινό, σαν κάτι που δεν αποτελεί φυσική γεωγραφική και πολιτισμική συνέχεια της γηραιάς ηπείρου. Πως είναι δυνατόν το ισχυρότερο οικονομικά και το ιδεατό πολιτικά, οικοδόμημα του πλανήτη, να θεωρεί ότι οι συνέπειες μιας Μεσογείου που φλέγεται, δεν θα περνούσαν στο ζωτικό του χώρο;
Στις περιόδους κρίσης, τα ρατσιστικά στερεότυπα και οι συμπεριφορές βρίσκουν πρόσφορο έδαφος και ευδοκιμούν. Στην Ελλάδα της οικονομικής δυσπραγίας βέβαια και παρά το γεγονός, ότι οι ακραίες φωνές περισσεύουν, οι πολίτες, οι καθημερινοί συνάνθρωποί μας, έδειξαν κοινωνική ευαισθησία και ευθύνη, στον αντίποδα της πολιτικής ανευθυνότητας, μιας κυβέρνησης δίχως σχέδιο και χωρίς πρόγραμμα μεταναστευτικής πολιτικής. Ούτε το νόμο που ψήφισαν άλλοι γι’ αυτήν, δεν μπορεί να εφαρμόσει.
Από τις γραφικές ατάκες περί «ηλιοθεραπείας», της κυρίας Χριστοδουλοπούλου, περάσαμε στο φιλότιμο του κ. Μουζάλα. Από πότε όμως ο ζήλος, η ευαισθησία και η προσπάθεια ενός ανθρώπου - που κατέχει λόγω επαγγελματικής εμπειρίας το προσφυγικό ζήτημα - συνιστούν εθνική μεταναστευτική πολιτική; Οι κυβερνώντες δεν έχουν σχεδιασμό και στοχοθεσία για το κρίσιμο ζήτημα των απελπισμένων ανθρώπων, που καταφέρνουν να φτάσουν στα ευρωπαϊκά παράλια της χώρας μας, κυνηγημένοι από τη φωτιά του πολέμου. Δεν προβάλουν καν επιχειρήματα διεκδίκησης μιας ευρωπαϊκής συντονισμένης προσπάθειας και πολιτικής. Πως θα μπορούσαν άλλωστε; Αφού έσπευσαν δέκα μήνες τώρα μέσα στο ψευδο - επαναστατικό αριστερό τους παραλήρημα να κόψουν τις γέφυρες συνεννόησης με τους εταίρους μας. Γέφυρες που κάποιοι οικοδόμησαν με κόπο. Το χειρότερο είναι ότι εκμεταλλεύονται σε κάθε ευκαιρία και λαϊκίζουν επικίνδυνα με το περίσσευμα της κοινωνικής υπευθυνότητας και της ευσπλαχνίας των πολιτών.
Τι θα γίνει άραγε όταν αυτό σωθεί; Κάποια στιγμή θα υπάρξει έκρηξη, είτε γιατί η διόγκωση και η συσσώρευση των προβλημάτων θα αρχίσει να πλήττει και τις καθημερινές δραστηριότητες των συνανθρώπων μας, τόσο στα νησιά, όσο και στις πόλεις, είτε γιατί σε γκετοποιημένες αποθήκες ψυχών, θα αρχίσουν να αναπτύσσονται εύλογα, συμπεριφορές αγανάκτησης και παθογένειας, με πρώτους αποδέκτες, τους μέχρι πρότινος συμπονετικούς πολίτες. Οι ηθικοί αυτουργοί μιας τέτοιας εξέλιξης, θα είναι εκείνοι, που αντί να δίνουν λύσεις, έκαναν πολιτική με τη φωτογραφία της νησιώτισσας γιαγιάς, που ταΐζει ένα μωρό προσφυγόπουλο στην αγκαλιά της. Η πολυπολιτισμικότητα και η διαφορετικότητα, όταν υπάρχει βούληση και πρόγραμμα, μπορούν να αποτελέσουν πλούτο για τον κοινωνικό-οικονομικό-πολιτισμικό ιστό. Κάτω όμως από συνθήκες εξαθλίωσης της ανθρώπινης ζωής και συνείδησης, μετατρέπονται σε γενεσιουργές αιτίες των κοινωνικών αναταραχών και προστριβών, που ο φασισμός και οι ακραίοι, ξέρουν πολύ καλά να αξιοποιούν, για να προβάλουν αρρωστημένες απόψεις, πρακτικές και «ιδέες», για δήθεν λύσεις.
* Ο Πίνακας που συνοδεύει το κείμενο είναι: Alwy Fadhel, Over the Fence