Μας χρειάζεται σήμερα όσο ποτέ ένας αγώνας στο μέτωπο των λέξεων. Ένας συγκροτημένος, συνειδητός και ανειρήνευτος αγώνας στο μέτωπο των λέξεων.

Επειδή οι ιδέες κινούν τον κόσμο και οι λέξεις τον αλλάζουν, είναι από καταβολής γνωστό ότι οι λέξεις αποτελούν το έσχατο εργαλείο εξουσίας. Η εξουσία δεν βρίσκεται στην άκρη της κάννης. Στην άκρη της γλώσσας βρίσκεται. Γι’ αυτό και πάντοτε, η πολιτική σύγκρουση είναι μια σύγκρουση για τα νοήματα και τις σημασίες.

Οι ιδέες κινούν τον κόσμο και οι λέξεις τον αλλάζουν.

Στα τελευταία χρόνια, ας πούμε στα μνημονιακά χρόνια, η ένταση σε αυτό το μέτωπο έφτασε σε ακραίο παροξυσμό. Ο μηχανισμός ψυχολογικής βίας που τέθηκε σε κίνηση με σκοπό την ηθική εξόντωση των αντιπάλων, όχι μόνο κατέφυγε στην κατάχρηση των λέξεων, αλλά και στη συνειδητή παραποίηση και διαστροφή των σημασιών και των νοημάτων. Έτσι θεμελιώθηκε ο βίαιος λόγος. Η διαστροφή έθρεψε την επιθετικότητά του και η παραποίηση των νοημάτων έχτισε έναν αντεστραμμένο κόσμο.

Κάθε ολοκληρωτικού τύπου κόμμα όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, δεν αποδέχεται ποτέ την τρέχουσα έννοια των λέξεων. Ο δικός του ορισμός των λέξεων, είναι προυπόθεση της ύπαρξής του. Αφού θέλει -διακηρυκτικά- να αλλάξει τον κόσμο, δεν μπορεί οι παλαιές σημασίες να μείνουν ανέγγιχτες. Οι λέξεις τοποθετούνται σε νέο βάθρο και τα νοήματα επιχειρείται να τροφοδοτηθούν με νέο πνεύμα. Γνωρίζουμε το σχετικό παροξυσμό στη Γαλλική Επανάσταση, όπου δεν επιχειρείται μόνο νέο περιεχόμενο, αλλά ταυτόχρονα κατασκευάζεται και ένα νέο χρονικό πλαίσιο, αφού για να μηδενιστούν όλα, πρέπει να μηδενιστεί ο χρόνος. Έτσι, αυτός μετράται πλέον με το έτος Ι, με το έτος ΙΙ της Επανάστασης κλπ. Η διαίρεση με τον παλαιό κόσμο πρέπει να είναι καθολική. Ο νέος χρόνος θα συναντηθεί με νέες λέξεις και θα γεννήσει νέα νοήματα.

Κάθε ολοκληρωτικού τύπου κόμμα όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, δεν αποδέχεται ποτέ την τρέχουσα έννοια των λέξεων.

«Ή εμείς ή αυτοί» διακήρυττε με αυθάδεια ο κ. Τσίπρας. Εδώ δεν έχουμε απλώς μια φιλοσοφία καθολικής κυριαρχίας, έχουμε και μια αντίληψη καθολικής καταστολής. Οι λέξεις έχουν αφετηρία την πολιτική συνείδηση. Υποτιμώντας το μέτωπο των λέξεων, οι αντίπαλοί του, εκεί που έπρεπε να βλέπουν μια συμπυκνωμένη απειλή κατά της Δημοκρατίας, είδαν μόνο έναν αυθάδη αφοριστικό ισχυρισμό.

Δεν έχουμε άλλα περιθώρια να παριστάνουμε τους αστόχαστους παρατηρητές. Οφείλουμε να φέρουμε στην πρώτη γραμμή της δημόσιας συζήτησης -με κουραστική επανάληψη- την ανάγκη υπεράσπισης των λέξεων, την ανάγκη αποκατάστασης των νοημάτων τους, μαζί με την επινόηση μιας νέας ερμηνευτικής απόδοσης της φάσης που διανύουμε. Αυτό που μας λείπει είναι ότι δεν κάνουμε την ίδια τη γλώσσα μέτωπο και δεν δίνουμε, με την ένταση που επιβάλλεται, τη μάχη για τις σημασίες.

Οι λέξεις μας ανοίγουν τους δρόμους της πνευματικής ελευθερίας.

Το όπλο μας ήταν και παραμένουν οι λέξεις.

Τίποτα δε μπορεί να προχωρήσει και καμιά μάχη στο πολιτικό μέτωπο δεν μπορεί να κερδηθεί, χωρίς μια νέα συνειδητοποίηση. Το όπλο μας ήταν και παραμένουν οι λέξεις. Με τις λέξεις θα ανοίξουμε δρόμους και με τις λέξεις θα θεμελιώσουμε τη νέα αφετηρία. 

Υ.Γ. Στο έργο του «Langages totalitaires» (Paris, Hermann 1972), o Jean-Pierre Faye μελετάει σε βάθος τη λειτουργία αυτή των λέξεων, που καθιστά νοητή τη βαρβαρότητα ολοκληρωτικών καθεστώτων, όπως το Γ’ Ράιχ.

* Ο Πίνακας που συνοδεύει το κείμενο, είναι: Salvador Dalí (1904 – 1989), Enigma of Hitler