Όποιος μπορέσει να κοιτάξει την ανταπόκριση των πολιτών σε σχέση με το πολιτικό σύστημα ψύχραιμα και νηφάλια, μπορεί να διαπιστώσει παράξενες τάσεις μέσα σε αυτήν. Πολίτες απογοητευμένοι από το πολιτικό σύστημα, στέκονται μακριά από αυτό. Αρνούνται να συμμετάσχουν και θεωρούν χαμένο χρόνο την όποια συμβολή τους στην άρθρωση ενός πολιτικού λόγου επιχειρημάτων και ουσίας. Δίπλα σε αυτό, όλο και πληθαίνουν οι πολίτες που στρέφονται πλέον σε λύσεις που ουδεμία σχέση έχουν με την πολιτική διαδικασία όπως αυτή ορίζεται ιστορικά.
Πριν τη "Μεγάλη Αυταπάτη", το πολιτικό σύστημα είχε καταφέρει να έρθει σε μια βασική μεγάλη συμφωνία.
Διαπιστώνουμε έκπληκτοι αρκετούς συμπολίτες μας να στρέφονται σχετικά μαζικά, σε λύσεις που σε παρελθόντα χρόνο, ουδέποτε θα συζητάγαμε. Σε προηγούμενα χρόνια, γραφικοί τύποι που υπόσχονται πληρωμές χρεών, χάρισμα οικοπέδων ή διαγραφές χρεών, θα γίνονταν αντικείμενο μπιζαρίσματος στις κεντρικές πλατείες. Σήμερα αντιθέτως, πολίτες απογοητευμένοι και σε απόγνωση από τη διάλυση της πολιτικής, ψάχνουν λύσεις σε προφανή ψεύδη και παραμύθια που ξεπερνούν αντιστοίχως αυτά του Μυνχάουζεν και των αδερφών Γκριμ.
Μήπως όμως παρόμοιο δεν ήταν αυτό που έζησε η χώρα τα τελευταία χρόνια; Μήπως οι ακατάσχετες υποσχέσεις του σημερινού Πρωθυπουργού δεν βρήκαν άμεση ανταπόκριση από τη κοινωνία; Μήπως οι παράδεισοι που υπόσχονταν, τα χρόνια της Μεγάλης Συνειδητοποίησης της Κρίσης, δεν βρήκαν τους πολίτες έτοιμους να ακολουθήσουν τον εύκολο δρόμο, μακριά από τις σκληρές αλήθειες που κάποιοι αισθάνονταν την υποχρέωση να πουν; Πρέπει να τονιστεί, ότι πριν τη "Μεγάλη Αυταπάτη", το πολιτικό σύστημα είχε καταφέρει να έρθει σε μια βασική μεγάλη συμφωνία. Κάποιοι είχαν κατανοήσει το βάθος του προβλήματος και τη πραγματική ανάγκη. Και προσπάθησαν να βάλουν τη χώρα σε τροχιά. Και είχαν και αποτελέσματα. Όμως, όπως αποδείχθηκε στο τέλος αυτής της πορείας, ούτε το πολιτικό σύστημα αλλά δυστυχώς, ούτε και η πλειονότητα των πολιτών ήταν διατεθειμένοι να κατανοήσουν τις πραγματικές ανάγκες και να αντέξουν τις αναγκαίες αλλαγές.
Με βάση αυτές τις άμεσες διαπιστώσεις, μέσα στο πολιτικό σύστημα, υπάρχουν οι φωνές εκείνων που λένε πως: «Για να κερδίσεις τη ψήφο του Έλληνα, πρέπει να τον παραμυθιάσεις». Έχουν δίκιο; Αυτός είναι ο δρόμος για να κερδίσεις πολιτικά; Και αν ακολουθήσεις αυτό τον δρόμο, ίσως κερδίσεις πολιτικά. Για πόσο χρόνο; Για μεγάλο χρονικό διάστημα; Και η Χώρα; Τι γίνεται με αυτήν; Αδιαφορούμε για το Εθνικό κόστος μπροστά στο Κομματικό κέρδος; Έχουμε παραδείγματα από το παρελθόν για να γνωρίζουμε ποιο είναι το ορθό; Μπορούμε να διδαχθούμε από αυτά; Έχει ευθύνη το πολιτικό σύστημα στη πολιτική διαπαιδαγώγηση των πολιτών; Τι μπορεί να κάνει για αυτό;
Είναι κοντά ο καιρός που όλο και μεγαλύτερο κομμάτι της κοινωνίας θα ψάχνει τις αλήθειες.
Τα ερωτήματα είναι πολλά, αλλά όποιος έχει κάνει ορθή ανάγνωση του πραγματικού προβλήματος της χώρας, όποιος μπορεί να δει πέρα από το προσωπικό και άμεσο συμφέρον του, όποιος μπορεί να σκεφτεί τη χώρα πάνω από κόμματα και μικροκομματισμούς, δεν μπορεί να μην δίνει τις απαιτούμενες και μόνο απαντήσεις, εύκολα και ανερυθρίαστα. Και ας του κοστίζει βραχυπρόθεσμα. Γιατί είναι κοντά ο καιρός, θέλοντας και μη, που όλο και μεγαλύτερο κομμάτι της κοινωνίας θα ψάχνει τις αλήθειες και τις πραγματικές λύσεις. Γιατί είναι κοντά ο χρόνος που ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας θα καταλάβει τα λάθη του παρελθόντος και θα ψάχνει τη διόρθωσή τους.
Λάθη για τα οποία βέβαια φέρουν ευθύνη οι πολιτικοί χώροι που διαμόρφωσαν με τέτοιο τρόπο την κοινωνία. Και για τα οποία πρέπει να είμαστε έτοιμοι να μιλήσουμε, όχι στη λογική του αυτομαστιγώματος, αλλά της μάθησης. Όταν μπορείς να αναγνώσεις το πρόβλημα σωστά, μπορείς να διορθώσεις και το λάθος που έχει γίνει. Ή μπορείς να σχεδιάσεις πως αυτό δεν θα επαναληφθεί.
Είναι δεδομένο πως η χώρα στο εξής δεν χρειάζεται ούτε μαγικές λύσεις ούτε παραδείσους. Η Χώρα είναι πλέον σε τέτοιο σημείο που δεν χωράνε ουτοπίες και αυταπάτες. Αν θέλουμε να βγάλουμε τον ασθενή από το κώμα, πρέπει να προχωρήσουμε σταδιακά την αποθεραπεία. Με πραγματικά φάρμακα και όχι γιατροσόφια ή μάγους-γιατρούς της φυλής. Δουλειά, σχέδιο, αποτέλεσμα χρειάζεται. Προτάσεις μετρήσιμες και στόχους οριοθετημένους. Αλήθειες που μπορεί να είναι σκληρές αλλά θα κάνουν τη δουλειά. Πραγματισμό και διδαχή από τα λάθη του παρελθόντος. Προχωρώντας με σταθερά βήματα που σε κρατάνε όρθιο και όχι κάνοντας άλματα που διακινδυνεύεις να πέσεις.
Η Χώρα είναι πλέον σε τέτοιο σημείο που δεν χωράνε ουτοπίες και αυταπάτες.
Είναι η κοινωνία έτοιμη να ακολουθήσει αυτόν τον δρόμο; Θα βρουν αυτές οι προτάσεις ευήκοα ώτα προκειμένου να μπορέσουν αυτές οι προτάσεις να πολλαπλασιαστούν, να γίνουν οι κυρίαρχες ώστε να μπορέσουν να εφαρμοστούν τελικά; Από αυτά που βλέπουμε γύρω μας, δεν φαίνεται εύκολο. Όμως υπάρχει και η εθνική ευθύνη. Οι ασχολούμενοι με την πολιτική διαδικασία πρέπει κάποια στιγμή να αναλάβουν και την ευθύνη του τρόπου που παρουσιάζουν την πολιτική, τις προτάσεις και τις λύσεις στους πολίτες. Να αναλάβουν δηλαδή την ευθύνη του τρόπου με τον οποίο διαπαιδαγωγούν τους πολίτες να αντιλαμβάνονται την πολιτική διαδικασία.
Έως τώρα οι πολίτες έμαθαν όπως έμαθαν. Και τις επιλογές τους τις βλέπουμε. Αν θέλουμε να αλλάξουμε τη χώρα, αν κατανοούμε πως δεν γίνεται να συνεχίσουμε με τον παλιό τρόπο, οφείλουμε να απευθυνθούμε στους πολίτες αλλιώς. Με όσα χρειάζεται η χώρα τώρα και τονίστηκαν παραπάνω. Οφείλει το σύνολο του πολιτικού συστήματος να αλλάξει. Ή αλλιώς, όσα κομμάτια του πολιτικού συστήματος το κατανοήσουν. Γιατί δεν τρέφω πολλές ελπίδες πως οι εκφραστές του σύγχρονου λαϊκισμού ή αυτοί που λατρεύουν άλλου τύπου κοινωνίες και λειτουργίες μπορεί ή θέλουν να κατανοήσουν.
Οφείλει να δημιουργηθεί ένα μέτωπο λογικής, ρεαλισμού και συγκεκριμένων στόχων.
Οφείλει να φτιαχτεί επιτέλους ένα μέτωπο λογικής, ρεαλισμού και συγκεκριμένων στόχων, που θα απευθυνθεί στο πλάτος εκείνο των πολιτών που αναμένουν να ακούσουν την αλήθεια και τις συγκεκριμένες λύσεις. Και είναι πολλοί. Είναι όλοι εκείνοι που σήμερα στέκονται εκτός πολιτικής διαδικασίας, θεωρώντας πως τίποτα από όσα εκφέρεται δεν μπορεί να τους καλύψει. Είναι εκείνοι που θα αισθανθούν πιο άνετα αν τους δείξεις έναν συγκεκριμένο δρόμο, από το να τους περιγράψεις μια ιδανική, φαντασιακή λεωφόρο.
Πιστεύω προσωπικά, πως ο χώρος της Δημοκρατικής Παράταξης που αναζητά τη πορεία του μέσα στο πολιτικό σύστημα και την Σύγχρονη Πολιτική Ιστορία, είναι αυτός ο χώρος που μπορεί να μιλήσει διαφορετικά στους πολίτες. Το έχουμε κάνει ματώνοντας τα τελευταία χρόνια. Όμως το έχει επιλέξει συνειδητά. Και φαίνεται πλέον πως όλο και μεγαλύτερο τμήμα των πολιτών θα θέλει να έρθει αντιμέτωπο με την αλήθεια. Όσο νωρίτερα, όσο πειστικότερα, όσο βαθύτερα επιλέξουμε αυτόν τον δρόμο, τόσο γρηγορότερα, αποτελεσματικότερα και πιο στέρεα θα μπορέσουμε να οδηγήσουμε τη χώρα μπροστά, αλλά και τους πολίτες, να τους δείξουμε τον σωστό, τον ορθό δρόμο της συμμετοχής στη πολιτική διαδικασία.
Γιατί πάνω από όλα: «Πολίτης είναι αυτός που συμμετέχει στα της Πόλης του». Και τέτοιους πολίτες οφείλει να διαμορφώνει μία χώρα. Συμμετέχοντες, όχι απέχοντες.
* Ο Πίνακας που συνοδεύει το κείμενο, είναι: Robert "Rob" Gonsalves (born in 1959), Sailing the Seas and Sky