Η κρίση στην Ελλάδα ήταν η αρχή για την κρίση της Ευρωζώνης. Και η κρίση της Ευρωζώνης βρίσκεται ακόμα στην αρχή της. Αν όχι τώρα, σε λίγο θα είναι πολύ αργά για να αντιμετωπιστεί η δύσκολη αυτή κατάσταση. Γι αυτό απαιτούνται ριζικές λύσεις.
Το παράδειγμα της Ελλάδας αποδεικνύει το λάθος δρόμο που έχει ακολουθηθεί. Η ελληνική κοινωνία, απ’ ότι φαίνεται δεν μπορεί πλέον να αντέξει τα αναγκαία μεν σε μεγάλο βαθμό, πλην όμως δυσβάστακτα, μέτρα για την αναχαίτιση της πορείας της χώρας προς την πτώχευση. Τα συγκεκριμένα μέτρα επιβαρύνουν όλο και περισσότερο εκείνη τη μερίδα του πληθυσμού που έχει ήδη υποστεί τις μεγαλύτερες συνέπειες. Η δραματική κατάσταση αυτή τροφοδοτεί την απόγνωση και τον παραλογισμό αλλά και την αντίδραση της κοινωνίας σε μέτρα που εκτιμάται ότι επιβάλλονται από το εξωτερικό (Γερμανία, ΕΕ, ΕΚΤ, ΔΝΤ) καθώς και με την αναζήτηση εξιλαστήριων θυμάτων.
Είναι προφανές ότι ανεξάρτητα από το γεγονός ότι αρκετές αλλαγές είναι επιβεβλημένες, τα προγράμματα διάσωσης συνεχώς πέφτουν έξω χωρίς να διαφαίνεται καμία προοπτική ανάπτυξης αλλά και πολιτικής αλληλεγγύης. Κάτω από αυτές τις συνθήκες κάθε παράλογη επιλογή θεωρείται πιθανή καθώς ενεργοποιείται ένας ανεξέλεγκτος μηχανισμός κοινωνικών εντάσεων και πολιτικών αποφάσεων.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει φθάσει σε αδιέξοδο.
Αν αυτή η πορεία δεν ανατραπεί και μάλιστα γρήγορα η απειλή της δραχμής θα είναι και πάλι ορατή (κάτι που δεν επιθυμεί παρ΄όλα αυτά το 80% των Ελλήνων γνωρίζοντας, πόσο πιο πολύ καταστροφική ακόμα και από το σήμερα θα είναι), κάτι που θα έχει τεράστιες συνέπειες για την Ελλάδα, την Ευρωζώνη, την Ευρωπαϊκή Ένωση, με τεράστιες επίσης επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομική -νομισματική και πολιτικό- στρατηγική τάξη.
Είναι ηλίου φαεινότερον,από την άλλη, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει φθάσει σε αδιέξοδο. Δυστυχώς η ανεπαρκής δομή της δεν της επιτρέπει την προοπτική μιας υγιούς διακυβέρνησης σε επίπεδο νομίσματος, οικονομίας, φορολογίας ,εξωτερικής πολιτικής.
Μόνο ένας δρόμος υπάρχει σήμερα. Η Ευρώπη να δώσει ένα ισχυρό και σαφές μήνυμα ενότητας και αλληλεγγύης. Η αλληλεγγύη όμως απαιτεί πολιτική ενότητα, κι αυτή υπάρχει μόνο, και μάλιστα σε μικρό βαθμό, στην Ευρωζώνη.
Γι αυτό έφθασε η ώρα να γίνει το τολμηρό μεγάλο άλμα, τόσο για την αντιμετώπιση της κρίσης, όσο και για την ευοίωνη προοπτική της Ευρώπης: η Ομοσπονδιοποίηση.
Στην Ελλάδα εδώ και πέντε χρόνια αλλά και στις άλλες χώρες της μεγάλης κρίσης (Πορτογαλία, Ισπανία κλπ) έχει πια αποδειχτεί περίτρανα ότι οι περικοπές και η επιβολή φόρων και μάλιστα σε περίοδο ύφεσης, την μεγαλώνουν προκαλώντας ασφυξία στην οικονομία, ενώ το χρέος αντί να μειώνεται αυξάνεται. Είναι αποδεδειγμένα λάθος συνταγή που απομακρύνει τις πιθανότητες ανάκαμψης, ανάπτυξης και οικονομικής προοπτικής!
Η εποχή της ανάπτυξης όμως μέσω χρέους εις βάρος του υπόλοιπου κόσμου για την Ευρώπη έχει παρέλθει οριστικά. Τότε τι πρέπει να κάνουμε;
Η συνταγή που εφαρμόζεται αυξάνει και την ύφεση και το χρέος. Δανεισμός για να φέρεις το αντίδοτο της ανάπτυξης δεν θα υπάρχει πια. Οι διαρθρωτικές αλλαγές και η εσωτερική υποτίμηση αν και υποτίθεται ότι αυξάνουν την ανταγωνιστικότητα, εξαφανίζουν τα πιθανά οφέλη της μέσα στην ύφεση και την αύξηση του χρέους.
Έφθασε η ώρα να γίνει το άλμα, τόσο για την αντιμετώπιση της κρίσης, όσο και για την προοπτική της Ευρώπης: η Ομοσπονδιοποίηση της Ευρώπης.
Αδιέξοδο; Όχι αλλά μόνο υπό μία προϋπόθεση: Την πολιτική συμφωνία που θα συνδυάζει την απαραίτητη δημοσιονομική εξυγίανση με τη βιώσιμη ανάπτυξη!
Ποια είναι αυτή βιώσιμη ανάπτυξη με ποιους όρους μπορεί να προέλθει;
Πρώτον, με ένα Ευρωπαϊκό Σχέδιο κατεύθυνσης πορείας σε όλους τους οικονομικούς και κοινωνικούς φορείς της Ευρώπης. Το Σχέδιο αυτό θα δημιουργεί τις προϋποθέσεις για μία ισόρροπη ανάπτυξη αγωνιστικότητας, περιβαλλοντολογικής βιωσιμότητας και κοινωνικής Δικαιοσύνης.
Δεύτερον, ο προϋπολογισμός των επενδύσεων που θα προωθεί το Σχέδιο αυτό θα καλύπτεται αποκλειστικά από ίδιους πόρους που δεν θα επιβαρύνουν ούτε την κοινωνία, ούτε την υγιή οικονομική δραστηριότητα. Υπάρχουν πολλές πρωτότυπες και αποτελεσματικές ιδέες, όπως ο φόρος επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, ο φόρος διοξειδίου του άνθρακα κι ο ενιαίος ευρωπαϊκός ΦΠΑ.
Τρίτον, για να υλοποιηθούν τα πιο πάνω θα πρέπει να παρθεί μία απόφαση για την έναρξη της διαδικασίας Ομοσπονδιοποίησης, αλλιώτικα οποιοδήποτε Σχέδιο είτε ένα Σχέδιο όπως αυτό της Ελλάδος κλπ, είτε αυτό που προτείνεται ως Σχέδιο βιώσιμης ανάπτυξης είναι καταδικασμένο να αποτυγχάνει.
Τέταρτον, για να προκριθεί και να γίνει αποδεκτή αυτή η διαδικασία θα πρέπει οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης να αναλάβουν τη σχετική πρωτοβουλία. Και στη συνέχεια τα κοινοβούλια και οι εκπρόσωποι των πολιτών θα πρέπει να προωθήσουν τη διεξαγωγή διακοινοβουλευτικών συσκέψεων προκειμένου να δημιουργήσουν τη διαδικασία αναθεώρησης των ευρωπαϊκών συνθηκών, προκειμένου να καταλήξουμε στη δημιουργία μιας Ομοσπονδιακής Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πέμπτο και καθοριστικότερο: Όσοι μοιράζονται αυτές τις ιδέες και αυτό το όραμα θα πρέπει να συνεργαστούν και να δημιουργήσουν ένα ισχυρό κίνημα πίεσης και επιρροής που θα στηρίζει αυτό το Σχέδιο και θα κινητοποιεί κοινωνικές δυνάμεις και θα προκαλεί πρωτοβουλίες Ευρωπαίων πολιτών.
Μόνον έτσι θα αντιμετωπιστούν αντιστάσεις. Καθώς, πρώτον, θα μεταφερθούν αναγκαστικά από Εθνικό σε υπερεθνικό επίπεδο τα κυριαρχικά δικαιώματα σε κρίσιμους και αποφασιστικούς τομείς για τη διατήρηση και αντιμετώπιση των τεράστιων σημερινών προβλημάτων.
Δεύτερον, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να παραιτηθούν από ένα μέρος της φορολογικής εξουσίας τους παραχωρώντας τους αναγκαίους πόρους στην Ομοσπονδιακή Ευρωπαϊκή Ένωση για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης (και όχι όπως συχνά γίνεται για μικροκομματικά οφέλη από τις Εθνικές Κυβερνήσεις).
Μόνον έτσι οι Ευρωπαίοι πολίτες εισπράττοντας και τα οφέλη της κοινωνικής προστασίας και της ανάπτυξης θα συμφιλιωθούν με την ιδέα της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας ξεπερνώντας νοοτροπίες και ιδεολογικές αναστολές αιώνων.
* Ο Πίνακας που συνοδεύει το κείμενο, είναι: Claude Lorrain (1600 – 1682), The Embarkation of the Queen of Sheba