O Εμμανουήλ Μακρόν, επικράτησε στον δεύτερο γύρο των γαλλικών εκλογών με ένα ισχυρό ποσοστό περίπου 66% των ψήφων και παρά την αυξημένη αποχή που πολλοί αναλυτές εκτιμούσαν ότι θα ευνοήσει τη Μαρί Λε πεν.
Η επόμενη μάχη θα δοθεί στις βουλευτικές εκλογές τον Ιούνιο και εκεί θα φανεί κατά πόσο το νεοπαγές κόμμα En Marche! θα καταφέρει να έχει μια λειτουργική πλειοψηφία.
Οι αγορές αντέδρασαν θετικά στη νίκη Μακρόν αφού ο μεγάλος κίνδυνος που η πιθανή επικράτηση του θα συνιστούσε βαθιά και άμεση πρόκληση για το μέλλον της ευρωπαϊκής ένωσης ηττήθηκε.
Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ωστόσο ότι το ποσοστό των λαϊκιστών ριζοσπαστικών κομμάτων άγγιξε ένα πολύ υψηλό ποσοστό άρα κάθε πρώιμος εφησυχασμός λόγω της νίκης του Μακρόν θα ήταν λάθος.
Ο εθνικισμός και ο λαϊκισμός παραμένουν ισχυρή δύναμη στην Ευρώπη.
Ο εθνικισμός και ο λαϊκισμός παραμένουν ισχυρή δύναμη στην Ευρώπη παρά τις διαδοχικές ήττες τους σε διάφορες εκλογικές αναμετρήσεις όπως για παράδειγμα στην Αυστρία και την Ολλανδία.
Οι ηγέτες των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης οφείλουν τόσο σε πολιτικό όσο σε θεσμικό αλλά και οικονομικό επίπεδο να πάρουν πρωτοβουλίες, με στόχο ένα πιο αισιόδοξο και δίκαιο οικονομικό μέλλον για τους πολίτες της ένωσης.
Το προσφυγικό και τα θέματα ασφάλειας αποτελούν κεντρικό μέλημα των πολιτών και αυτό αποτυπώνεται σε διάφορες μετρήσεις κοινής γνώμης, ενώ όσον αφορά τα εργασιακό και τα οικονομικό, πολλοί δηλώνουν απογοητευμένοι και απαισιόδοξοι για το μέλλον τους.
Μπορεί οι εθνικιστές να έχασαν αλλά η πίεση που ασκούν μέσω των διόλου ευκαταφρόνητων ποσοστών τους ενδεχομένως οδηγήσει και πιο μετριοπαθείς πολιτικούς να υιοθετήσουν περισσότερο εθνικιστικές πολιτικές πράγμα που απευχόμαστε αλλά μένει να το δούμε.
Στην περίπτωση του Μακρόν, ο νέος πρόεδρος καλείται να κυβερνήσει μια διαιρεμένη χώρα και συγχρόνως αποτελεί ίσως την τελευταία ευκαιρία για να προχωρήσουν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις στην ευρωπαϊκή ένωση τόσο σε θεσμικό όσο και σε δημοσιονομικό επίπεδο, αλλά και στην ικανότητα χρηματοδότησης και της περαιτέρω ενωσιακής ολοκλήρωσης.
Στα παραπάνω απαραίτητος σύμμαχος θα πρέπει να είναι η Γερμανία και θα εξηγήσω παρακάτω γιατί.
Ο Μακρόν καλείται να κυβερνήσει μια διαιρεμένη χώρα
Εάν αποτύχει, ενδεχομένως ανοίξει τον δρόμο σε πέντε χρόνια στην ακροδεξιά ή στην ριζοσπαστική αριστερά με ότι αυτό συνεπάγεται για την πορεία της Ε.Ε. Ο ευρωσκεπτικισμός βέβαια δεν αποτελεί νέο φαινόμενο στη Γαλλία. Εκκολάπτονταν χρόνια.
Η τάση είχε ξεκινήσει πολύ νωρίτερα διότι να μην ξεχνάμε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για το Ευρωσύνταγμα το 2005.
Τώρα απλώς βρισκόμαστε σε φάση ωρίμανσης του φαινομένου. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ το 2002 το γεγονός όταν ο πατέρας της Λε Πεν κατάφερε να περάσει στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών προκάλεσε σοκ δεν έγινε το ίδιο με τη Μαρί Λε πεν τώρα.
Το 2002 υπήρξαν διαδηλώσεις με κεντρικό τους σύνθημα το «ντρέπομαι», ενώ τίποτα τέτοιο δεν παρατηρήθηκε αυτήν τη φορά και αυτό θα πρέπει να μας ανησυχήσει ή τουλάχιστον να μην εφησυχάζουμε.
Η ακροδεξιά και η άκρα αριστερά συγκέντρωσαν συνολικά το 45% των ψήφων.
Πολλοί ψηφοφόροι του Φιγιόν δε προτίμησαν τη Λε Πεν στον δεύτερο γύρο.
Ο πρώτος γύρος λοιπόν έδειξε έναν βαθμό ριζοσπαστικοποίησης του εκλογικού σώματος αλλά και έντονες διαφορές μεταξύ των αστικών και των αγροτικών περιοχών.
Ο Εμμανουήλ Μακρόν καλείται να τα διαχειριστεί ολ’ αυτά να βρει την απαραίτητη κοινοβουλευτική υποστήριξη και να προχωρήσει στις απαραίτητες συναινέσεις.
Αν τα καταφέρει θα αποτελέσει και νίκη για την Ευρώπη αφού οι εξελίξεις στη Γαλλία πάντοτε συμβάδιζαν με την πρόοδο της Ευρώπης.
Θα ήταν αυταπάτη να πιστέψουμε ότι ο Μακρόν ψηφίστηκε για την φιλοευρωπαϊκή του στάση και μόνο και αυτό να συνεπάγεται μια αποδοχή στασιμότητας της ένωσης.
Ο Εμμανουήλ Μακρόν έγινε Προέδρος της Γαλλίας γιατί για ένα μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος θεώρησε και ορθά ότι η ακροδεξιά Λε Πεν δεν αποτελούσε εναλλακτική λύση.
Αυτό δεν σημαίνει ωστόσο ότι είναι ικανοποιημένοι από τον τρόπο που λειτουργεί το σύστημα αλλά και η Ε.Ε.
Μόνο το 40% όσων τον ψήφισαν υποστηρίζει το πρόγραμμά του και μόλις 9% θεωρεί ότι θα κάνει πράξη τα όσα υποσχέθηκε.
Το αποτέλεσμα των εκλογών δεν αποτελεί λευκή επιταγή λοιπόν για τις πολιτικές της Ε.Ε.
Γερμάνια και Γαλλία είναι υποχρεωμένες να συνεργαστούν για να προχωρήσει η ολοκλήρωση της Ε.Ε.
Ο Μακρόν θα ήταν καλύτερα να πούμε ότι εξελέγη όχι τόσο για τον φιλοευρωπαϊσμό του αλλά παρά τον φιλοευρωπαϊσμό του.
Εξάλλου και ο ίδιος παρουσίασε τον εαυτό του ως υποψήφιο που επιθυμεί μια «άλλη Ευρώπη» και δήλωσε ότι δεν θέλει μια Ευρώπη όπως είναι τώρα.
Η κριτική που άσκησε φυσικά δεν ισοδυναμεί με ευρωσκεπτικισμό ωστόσο και αυτός εξέφρασε την επιθυμία του για μια Ευρώπη διαφορετική.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν το ζήτημα που ανέδειξε γύρω από την ανάγκη αναθεώρησης της ευρωπαϊκής οδηγίας για την απόσπαση των εργαζομένων [i] χωρίς ωστόσο να αμφισβητεί την ανάγκη της ελεύθερης κυκλοφορίας προσώπων εντός της Ε.Ε. Μια οδηγία που στη Γαλλία έχει καταστεί σύμβολο του εργασιακού ντάμπιγκ. Η Λε Πεν ζήτησε την κατάργηση της .
Δεν είναι ακόμη σαφές αν το νεοπαγές κόμμα του Μακρόν θα καταφέρει να λάβει την απαραίτητη πλειοψηφία στις εκλογές του Ιουνίου και ποιοι συνασπισμοί θα είναι δυνατοί γι’αυτόν.
Άρα υπάρχει ισχυρό ενδεχόμενο συμβιβασμών, το αν θα είναι σε θετική ή όχι κατεύθυνση μένει τα το δούμε.
Ένα δεύτερο ζήτημα που θα αντιμετωπίσει είναι τα συνδικάτα που ήδη σχεδιάζουν να προχωρήσουν σε κινητοποιήσεις το καλοκαίρι και με την βοήθεια ομάδων που πιστών στον Μελανσόν και που αντιμετωπίζουν τον Μακρόν σαν τον εκπρόσωπο του νεοφιλελευθερισμού που αποστρέφονται.
Από την άλλη η ακροδεξιά τον αντιμετωπίζει σαν την ενσάρκωση της κακιάς παγκοσμιοποίησης.
Τώρα όσον αφορά τη συνεργασία με τη Γερμανία για να κλείσω, ο Μακρόν προεκλογικά δεσμεύτηκε για κοινό προϋπολογισμό και τη δημιουργία θέσης υπουργού οικονομίας της ευρωζώνης, χρηματοδότηση επενδύσεων και επείγουσες παροχές οικονομικής βοήθειας.
Αυτά τα σχέδια δεν ενθουσιάζουν ιδιαίτερα τη Γερμανία αφού απαιτούν μεταφορά πόρων κάτι που η ομοσπονδιακή κυβέρνηση απορρίπτει προς το παρόν.
Μένει να δούμε μετά τις εκλογές και εκεί πως θα διαμορφωθούν οι συσχετισμοί.
Παρά τις όποιες διαφωνίες ωστόσο, Γερμάνια και Γαλλία είναι υποχρεωμένες να συνεργαστούν και να πετύχουν τις απαραίτητες αλλαγές που χρειάζονται για να προχωρήσει η ολοκλήρωση της Ε.Ε. προς όφελος όλων των κρατών και των πολιτών.
Εάν αποτύχουν οι λαϊκιστές καραδοκούν και μπορεί να έχασαν τώρα μια μάχη αλλά ο πόλεμος δεν έχει τελειώσει και η Ευρώπη δεν έχει άλλη επιλογή από τη νίκη.
[i] http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-16-467_el.htm
* Ο Πίνακας που συνοδεύει το κείμενο, είναι: Jacques-Louis David (1748 - 1825), Le Serment des Horaces