Ποιο μέλλον για την Ελλάδα; Υπάρχει θέση για την Ελλάδα στο μέλλον της Ευρώπης; Ποια είναι η σχέση της Ευρώπης με τον Ισλαμικό κόσμο; Σίγουρα μέσα σ΄ αυτά τα πλαίσια θα εκινούντο οι σκέψεις του Μάρκου του Ευγενικού, Επισκόπου Εφέσου, ως εκπροσώπου του Πατριαρχείου Αντιοχείας και Ιεροσολύμων στην αποστολή του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Ενωτική σύνοδο της Φερράρας - Φλωρεντίας 1438 – 1439. Ο Μάρκος μειοψήφησε, δεν υπέγραψε την ένωση και η Εκκλησία μας τον τιμά ως Άγιο και προς τιμήν του έχει ανεγερθεί περικαλλής ναός στην Αθήνα, στα Πατήσια όπου λατρεύεται και προσκυνείται.
Υπαναχωρεί η Ευρώπη όταν δέχεται τις μπούρκες και τα μπουρκίνι.
Τόσο παλαιά και ακόμα παλαιότερα είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε σήμερα.
Αντίθετα ο επιλεγόμενος « Μαρμαρωμένος Βασιλιάς » δηλαδή ο Κωνσταντίνος ο Παλαιολόγος είχε ενωτικές διαθέσεις και μάλλον η τελευταία εκφώνηση του Συμβόλου της Πίστεως «Πιστεύω εις ένα Θεόν………….» στην Αγία Σοφία λίγο πριν την Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως διεκήρυσσε ότι το Άγιον Πνεύμα εκπορεύεται όχι μόνον εκ του Πατρός αλλά και εκ του Υιού, διεκήρυττε δηλαδή το ακριβώς αντίθετο για το οποίο αγίασε ο Μάρκος ο Ευγενικός. Όμως στην Ελληνική συνείδηση τόσο ο ένας όσο και ο άλλος είναι εξ΄ ίσου καταξιωμένοι. Αυτός είναι ο Μεγάλος Διχασμός.
Στην σύγχρονη Ευρώπη ο Χριστιανισμός έρχεται να καλύψει αξίες και συμπεριφορές που ανάγονται στην ιδιωτική σφαίρα της ζωής. Αντίθετα ο Μουσουλμανισμός βρίσκεται σήμερα εκεί που βρισκόταν ο Χριστιανισμός του Μεσαίωνα. Θέλει το Ιδιωτικό και το Δημόσιο να καθορίζονται ταυτόχρονα από τις ίδιες συμπεριφορές και αξίες. Στην Ευρώπη αυτό δεν μπορεί ούτε πρέπει να γίνει ανεκτό. Η υψηλή αισθητική του γυμνού σώματος, η ελευθεριότητα, το άσεμνο, η θέση της γυναίκας στην κοινωνία και τόσα άλλα που χαρακτηρίζουν τον Ευρωπαϊκό πολιτισμό αποτελούν κατακτήσεις για τις οποίες παλαιότερες γενιές αγωνίστηκαν και έχυσαν αίμα. Υπαναχωρεί η Ευρώπη όταν δέχεται τις μπούρκες και τα μπουρκίνι.
Δεν θα εκχωρήσουμε την υπεράσπιση αξιών αυτών σε όσους δεν νοιώθουν την Δημοκρατία ως βέλτιστη κοινωνική αρετή.
Δεν γνωρίζουμε επακριβώς τους λόγους για τους οποίους ο Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής εγκατέλειψε δυσαρεστημένος την πολιορκία της Βιέννης το 1529 φεύγοντας άπρακτος. Μερικοί υποστηρίζουν ότι τούτο έπραξε διότι εμφανίστηκε ξαφνικά ένα τάγμα έφιππων Πολωνών θωρακοφόρων, των οποίων η πανοπλία άστραφτε στις αχτίνες του ήλιου. Άλλοι υποστηρίζουν ότι ασθένησε σοβαρώς. Το πιθανότερο όμως είναι ότι απουσίαζε περισσότερο χρόνο από τα ανάκτορα και το χαρέμι του και ελάμβανε γνώση για τις δολοπλοκίες και τους φόνους μεταξύ συζύγων και γιων. Όμως από τον τάφο του σήμερα ο Σουλεϊμάν ο Ά πρέπει να είναι ευχαριστημένος. Μπορεί να μην κατέλαβε την Βιέννη αλλά σ΄ αυτήν υπάρχουν τώρα περισσότερα τζαμιά. Βέβαια δεν έχουν τους μιναρέδες που ονειρευόταν αλλά αυτό είναι δευτερεύον.
Ο ευρωπαϊκός τρόπος ζωής δεν πρέπει να διολισθήσει στον χαρακτηρισμό ενός πολιτισμού που γνωρίζει μόνον ν΄ απολαμβάνει καπουτσίνο και κρουασάν. Ο ευρωπαϊκός πολιτισμός είναι ένας δημοκρατικός πολιτισμός και πρώτος αυτός χτύπησε ανελέητα τον φασισμό που ξεπήδησε από τα σπλάχνα του. Έτσι λοιπόν κατόρθωσε με υπερβάσεις, με επαναστάσεις, με θυσίες και πολέμους να φτάσει στο σημείο της ηθικής και υλικής ευημερίας που βρίσκεται σήμερα. Ο ανθρωπισμός είναι δομικό στοιχείο του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Δεν χρειάζεται να τον αναζητήσουμε στο ασματικόν, προς το τέλος της λειτουργίας της Μεγάλης Παρασκευής όπου ο Ιωσήφ ο από Αριμαθείας καθικετεύει τον Πιλάτο, ζητώντας το σώμα του Ιησού προς ταφήν, λέγων: « Δος μοι τούτον τον ξένον, τον εκ βρέφους ως ξένον ξενωθέντα…….».
Προφανώς εμείς οι Ευρωπαίοι θα φιλοξενήσουμε, θα περιθάλψουμε, και θα ανακουφίσουμε πρόσφυγες και μετανάστες, στερούμενοι μέρους των αγαθών μας. Δεν θα τους παραχωρήσουμε όμως δικαιώματα έστω και αμφισβήτησης των αξιακών δεδομένων που διέπουν τον Δημόσιο βίο μας και δεν θα εκχωρήσουμε την υπεράσπιση και την διασφάλιση των αξιών αυτών σε όσους δεν νοιώθουν την Δημοκρατία ως βέλτιστη κοινωνική αρετή.
Στη χώρα μας το πολιτικό σύστημα, πλην ατομικών εξαιρέσεων, δεν έχει αναλάβει τις ευθύνες του.
Μετά το Καστελόριζο η Ελλάδα αποδείχθηκε πατρίδα των επιμηθέων. Όλοι αναδείχθηκαν σε θεράποντες ιατρούς της κρίσης. Όμως ουδείς είχε προβλέψει και είχε αρθρώσει κάποιον προειδοποιητικό λόγο. Περίσσευσε η αναίδεια δηλαδή η έλλειψη ντροπής. Μοιραία αρνούμεθα ως λαός να αναλάβουμε τις ευθύνες μας. Στη Γερμανία μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ταξίδευες σε ευρύτερες περιοχές και δεν έβλεπες άνδρα. Μόνον παιδιά, γέροντες και γυναίκες. Εκατομμύρια είχαν σκοτωθεί στα μέτωπα και χιλιάδες ήσαν αιχμάλωτοι στη Σοβιετική Ένωση. Όμως η κατερειπωμένη αυτή χώρα με όπλο την αυτοκριτική, την οργάνωση και την εργασία συνήλθε και σήμερα βρίσκεται στην κορυφή της Ευρώπης.
Στη χώρα μας το πολιτικό σύστημα, πλην ατομικών εξαιρέσεων, δεν έχει αναλάβει τις ευθύνες του και μοιραία δεν τις αναλαμβάνει και ο λαός. Το πρόβλημα όμως είναι ποιος λαός; Υπάρχει αστική τάξη με εθνικές αρχές; Υπάρχει μεσαία τάξη που αγωνιά για την ανασυγκρότηση της χώρας; Στην Ελλάδα υπάρχει αυτή την στιγμή ένα « πλήθος » που αγωνίζεται για την ατομική του σωτηρία και μία Κυβέρνηση που ισχυρίζεται ότι επιστρέφει από το μέλλον και μπορεί να οδηγήσει την χώρα στο παρελθόν της.
* Ο Πίνακας που συνοδεύει το κείμενο, είναι: Johannes Vermeer (1632 – 1675), Girl with a pearl earring